Serbest kuruluş sisteminde, tüzel kişiliğin kazanılması için gerekli olan asgari koşullar mevzuat tarafından belirlenir ve bu koşulların yerine getirilip getirilmediği herhangi bir resmi makamın kontrolüne tabi tutulmaksızın, koşullar yerine getirildiği anda tüzel kişilik kazanılmış olur. Dernekler açısından kural olarak serbest kuruluş sisteminin
kabul edildiği belirtilebilir.