Yurttaş gazeteciliğinin esasları şu şekildedir: Yurttaş gazeteciliği haber tanımını genişletir. Haber yapma çerçevesini yeniden tarif ederek, okuyucu ilgisini arttırmayla ilgilenir. Haberde dengelilik, okuyucular lehine yeniden tanımlanır. Yeni bir okuyucu oluşturulmaya çalışılır. Okuyucuların gazeteleriyle etkileşim içine girebilecekleri kanallar oluşturularak, gazetelerle yurttaşlar arasındaki mesafe kaldırılmaya çalışılır. Yurttaş gazeteciliğinde haber kaynaklarının tümüne ulaşmak esastır. Ticari açıdan kâr sağlamayı temel motivasyon olarak kabul etmeden etkinlik göstermeleri ise sivil toplum ve medya ile ilgilidir. Sivil toplum medya kuruluşlarının en belirgin özelliği, kapitalist pazar mantığına dayanmamalarıdır.