Basın Özgürlüğü
Düşünceyi açıklama özgürlüğünün bir alt türü olan basın özgürlüğü; haber, fikir ve düşünceleri serbest olarak toplayıp, yorumlama, eleştirme ve basabilme başka bir deyişle çoğaltıcı araçlarla çoğaltabilme ve bunları yine serbest olarak yayımlayıp dağıtabilme serbestîsidir. Bu özgürlük “maddi” ve “biçimsel” olarak ikiye ayrılır. “Maddi Basın Özgürlüğü”; haber, bilgi sağlama serbestîsi, haberlerin içerik ve yapısını belirleyebilme ve yayınlayabilme serbestîsi, haberlerin çoğaltılıp, dağıtılabilmesi serbestîsi olarak ifade edilen her türlü devlet müdahalesini yasaklayan üç unsurdan oluşmaktadır. “Biçimsel Basın Özgürlüğü” ise hür ve demokratik toplumda basının kamuoyu oluşturma, siyaset yapabilme görev ve yetkileri olmasının gereği, basının bir kurum olarak işletme araç ve gereçleriyle birlikte korunması olarak ifade edilmektedir (Dönmezer, 1976) Basın özgürlüğünün tarihsel gelişimine uygun olarak yalnızca devlet müdahalelerine karşı korunan bir hak olarak düşünülmesi yetersizdir. Serbestrekabet ilkeleri çerçevesinde ticari bir işletme niteliğindeki basın işletmelerinde çalışan gazetecilerin özgürce çalışabilmesini sağlamak için hem işverenler hem de başka basın işletmelerine hatta sendika gibi kolektif güçlere karşı da korunması gerekmektedir. Zira gazetecilerin belirtilen kişi veya kurumlara karşı korunması olarak “Basının İç Özgürlüğü”, “Basın İçi Demokrasi” ya da “Basın Özgürlüğünün Ekonomik Görünüşü” olarak da adlandırılan, bu özgürlüğün amacı, gazetecinin gerçekleri ifade ederken herhangi bir baskı altında kalmamasını sağlamaktır. Başka bir deyişle basının iç özgürlüğünün amacı, gazetecinin çalışmalarını kamu yararına uygun bir şekilde sürdürebilmesini sağlamak, kişisel ve özel çıkarlar uğruna yayına gölge düşmesini önlemektir (Dönmezer, 1976; Tuncay, 1989).