Modern Felsefe 2 Deneme Sınavı Sorusu #759825
Kant'a göre "Güzel herhangi bir kavram olmaksızın zorunlu bir hoşlanmanın nesnesi olarak kabul edilen şeydir.” Buradaki "zorunluluk" kavramı için hangisi doğrudur?
Kuramsal, nesnel bir zorunluluktur. |
Beğeni yargımızı herkesin onaylayacak olduğunu a priori olarak bilmemiz. |
‘Örneksel’ terimine eşdeğer değildir. |
Güzelliğin ilkesi mantıksal bir ilkedir ve bir tür sağduyu değildir. |
Bu öne sürüm ya da istem evrensel bir ilkeyi varsayar ki yargı bunun bir örneğidir. |
"Güzel herhangi bir kavram olmaksızın zorunlu bir hoşlanmanın nesnesi olarak kabul edilen şeydir.” Buradaki zorunluluk kuramsal, nesnel bir zorunluluk değildir. Eğer böyle olsaydı öne sürdüğümüz beğeni yargımızı herkesin onaylayacak olduğunu a priori olarak bilirdik ama kuşkusuz zorunluluk terimi bunu anlatmaz. Yargımız için evrensel geçerlilik isteminde bulunuruz. Ne var ki gerçekte kabul edilip edilmeyeceğini bilemeyiz. Buradaki zorunluluk ‘örneksel’ terimine eşdeğerdir. Yani bildirilmeyen bir evrensel kuralın bir örneği olarak görülen bir yargıya herkesin onay vermesinin zorunluluğu anlatılmak istenmektedir. Biri bir şey güzeldir dediğinde herkesin onu onaylaması gerektiğini öne sürmektedir. Bu öne sürüm ya da istem evrensel bir ilkeyi varsayar ki yargı bunun bir örneğidir. Ama bu ilke mantıksal bir ilke olmayıp bir tür sağduyuyu yansıtır. Buradaki sağduyu bilinen anlamda bilişsel içerikli sağduyu değildir. “Terimin estetik anlamında sağduyu, bilişsel güçlerimizin özgür oyunundan sonuçlanan etki ile ilgilidir. Estetik bir yargıda bulunurken söz konusu nesneyi algılayan herkeste, bunların karşılıklı oyunlarından belli bir benzer doyumun doğacağını ya da doğması gerektiğini varsayarız"
Yorumlar
- 0 Yorum