Yüksek duygusal zekâya sahip olanların, aşağıda detaylı olarak açıklanan dört temel özelliği vardır:

Bireyin kendi duygularını düzenleme yeteneği: Kendi duygularını düzenle­me yeteneği olan insanlar; duygularının, zayıf ve güçlü yanlarının, ihtiyaç­larının ve güdülerinin farkındadırlar.

Başkalarının duygularını izleme yeteneği: Yüksek duygusal zekâsı olan insanlar, diğerlerini nasıl etkileyeceklerini ve buna göre nasıl davranacakla­rını belirlemede iyidirler.
Motive etmek: Yüksek duygusal zekâya sahip kimseler performanslarını sürdürmek için kendilerini motive ederler, kişisel amaçları doğrultusunda duygularını yönlendirirler ve işi bırakma yönündeki güçlere karşı direnç gösterirler.
Gelişmiş sosyal beceriler: Yüksek duygusal zekâya sahip kimseler uzun süre­li arkadaşlıklara sahip olmayı ve bu arkadaşlıkları devam ettirmeyi başarırl­ar. Yeni ilişki ağları yaratmada oldukça beceri sahibidirler.

Yüksek iş performansı ise duygusal zekanın temel özellikleri arasında yer almaz.