Devletçe resmen meşruiyeti tanınmış mezhepler ve tarikatler dışındaki dini zümrelere girmek ve o türlü akideler beslemek, nizam ve asayişi bozmak ve verilen emirlere karşı gelmek en ağır suçtur. Buna mukabil hükümdar, tıpkı bir çoban gibi, ra’iyyet sürüsünün can, mal ve ırzını korumakla mükelleftir.  Devlet idaresini daima meşgül eden diğer bir unsur daha vardır ki, o da konar-göçer kabilelerdir. Esasen geçim vasıtaları hayvancılık
olan bu kabilelerle, onların otlak ihtiyaçlarını karşılayacak yaylak ve kışlaklar bulmak ve mevsim göçleri esnasında yol üstündeki yerleşik halkı, yani köy ve kasabaları, onların hareketlerinde korumak lazımdır. Kabilelerin de devlete karşı hukuki vaziyetleri ile ödedikleri vergilerin mahiyet ve miktarı da birbirinden farklıydı. Türkçe, Gazneliler ve Selçuklularda olduğu gibi,  Harezmşahlar devrinde de saray ve ordu lisanı olarak kullanılmıştır.  Ürgenç, coğrafi konumu itibarıyla, bir ticaret merkezi olmasının yanında, Atsız zamanından başlayarak, bilhassa Tökiş ve Alaeddin devirlerinde, devrin belli başlı âlim ve sanatkarlarını cezbeden parlak bir ilim
ve sanat merkezi olmuştur.