Keşfu’l-Akabe: Malatya’nın fethinden (1101) sonra, Danişmendli Gümüştekin Ahmet Gazi’nin (öl.1105) vefatından önce 1101-1105 yılları arasında yazılmıştır. Bilinen tek nüshası İstanbul Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan eserin ön sözünde, yazarının, Malatya’nın fethinde ve Amasya’da haçlıların yenildiği savaşlar sırasında yaşanan olaylara
yer verdiği bir başka eserinin daha bulunduğu belirtilmektedir. Dört makaleden oluşan Keşfu’l- Akabe’nin ilk makalesinde dünya ve kainatın küre biçiminde olduğu ve dünyanın
kâinatın merkezinde yer aldığı, dünyanın dörtte üçünün sularla kaplı olduğu belirtilmekte ve dünyanın çapı ile iki meridyen arasındaki mesafe hesaplanmaktadır. İkinci makalede cennet ve cehennem, üçüncü ve dördüncü makalelerde insan ruhunun yapısı ile sıkıntı ve mutluluk konuları işlenmektedir. Danişmendlilerin erken devrine ışık tutan eserin, Anadolu’da yazılmış en erken tarihli kaynak olduğu kabul edilmektedir.