Ortaçağdan Günümüze Anadolu Uygarlıkları Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Anadolu’da Türk devri başladığında, en erken tarihli kubbe örtülü kapalı avlulu medreselerini inşa ettirmiş olan, Türk beyliğinin ismidir?
Dânişmendli Beyliği |
Saltuklu Beyliği |
Mengücüklü Beyliği |
Selçuklu Beyliği |
Artuklu Beyliği |
Anadolu’nun en erken tarihli kubbe örtülü kapalı avlulu medreselerini Danişmendliler kurmuşlardır. Dânişmendliler, XII. yüzyıl ortasında Tokat Yağıbasan ve Niksar Yağıbasan medreseleriyle Anadolu’ya yepyeni bir mimari form kazandırmışlardır. Ortada tromplu kubbenin örttüğü kapalı avlu etrafında eyvan ve hücrelerden meydana gelen bu yapılar, Anadolu’nun en eski kapalı avlulu medrese şeklinin örnekleridir.
Diğer Anadolu Türk Beyliklerine ait kapalı avlulu medreseleri ise XIII. yüzyılın başından XIII. yüzyılın sonuna kadar takip etmekteyiz.
2.Soru
Erken Hıristiyanlık ve Bizans Dönemi’nde bazilika genel olarak “kilise” anlamında kullanılmıştır. Uzunlamasına gelişmiş mekân düzenine sahip, sütun ya da paye dizilerince taşınan bazilikalar, ilk olarak Romalılar tarafından yapılmışlardır. Ancak bunlar din dışı, kamusal işlevlere hizmet eden yapılardır. Kilise işlevi gören Hıristiyan bazilikaları da bunları örnek almışlardır. Paralel sütun dizilerince uzunlamasına neflere ayrılan, ahşap çatılı strüktürlerdir. Aşağıda belirtilen yapılardan hangisi bazilikanın bölümleri arasında yer almaz?
Şapel |
Atrium |
Nartheks |
Naos |
Galeri |
Şapel, küçük kilise yapılarına denir. Bazen bir azize adanmış tapınma yeri de olabilir. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Orta Bizans Dönemi için önemli olaylarda yanlış verilmiştir?
Malazgirt Savaşı |
I. Haçlı Seferi |
IV. Haçlı Seferi |
Arap Akınlarının Başlangıcı |
V. Haçlı Seferi |
626 Konstantinopolis’in Avarlar tarafından kuşatılması, 634 Arap Akınlarının
başlangıcı, 691/92 Konstantinopolis Sinodu, 717-741 İmparator III. Leon dönemi
726 İkonaklast Dönem başlangıcı, 787 II. İznik Konsili-VII. Ekümenik Konsil
838 Arapların Anadolu’yu işgali ve Amorion kuşatması, 863 Son Arap Bizans savaşı. Bizans’ın galibiyeti. 1071 Malazgirt Savaşı
1091 Konstantinopolis’in Peçenekler tarafından kuşatılması, 1096 I. Haçlı Seferi
1098-1099 Kudüs Krallığı ve Haçlı Kontlukları’nın kuruluşu, 1146-1148 II. Haçlı Seferi, 1202 IV. Haçlı Seferi, 1204-1261 Latin İstilası
4.Soru
Yunanca “tek başın yaşamak” fiilinden türeyen ve dünya ile ilişkisini kesmiş Hıristiyan din adamlarının yaşaması için, genellikle kırsal alanda yapılmış yapı ya da yapı topluluğuna ne ad verilir?
Kilise |
Bazilika |
Vaftizhane |
Şapel |
Manastır |
Yunanca “tek başın yaşamak” fiilinden türeyen ve dünya ile ilişkisini kesmiş Hıristiyan din adamlarının yaşaması için, genellikle kırsal alanda yapılmış yapı ya da yapı topluluğuna manastır adı verilir. Doğru cevap E'dir.
5.Soru
Aşağıdaki sanatçılardan hangisi Selçuklu Devleti’nin son günlerinde 14. yüzyıl Türkçesi ile yazılmış, dini ve tasavvufi içerikli şiirleriyle ünlenmiştir.
Yunus Emre. |
Mevlana. |
Necmeddin Râzî Dâye. |
İbni Bibi. |
Ahmed Fakih. |
Selçuklu Devleti’nin son günlerinde Yunus Emre’nin parladığı görülür. Yunus Emre, 14. yüzyıl Türkçesi ile yazılmış, dini ve tasavvufi içerikli şiirleriyle meşhurdur. Doğru yanıt A'dır.
6.Soru
Dört makaleden oluşan eserin ilk makalesinde dünya ve kainatın küre biçiminde olduğu ve dünyanın kâinatın merkezinde yer aldığı, dünyanın dörtte üçünün sularla kaplı olduğu belirtilmekte ve dünyanın çapı ile iki meridyen arasındaki mesafe hesaplanmaktadır. İkinci makalede cennet ve cehennem, üçüncü ve dördüncü makalelerde insan ruhunun yapısı
ile sıkıntı ve mutluluk konularının işlendiği Anadolu'da yazıldığı bilinen ve günümüze gelebilmiş ilk eser aşağıdakilerden hangisidir?
Hilye-t’ül-ulema |
Keşfu’l-Akabe |
Pertevnâme |
Elvâh ul-İmâdiye |
fi Ma’rifet el-hiyel el-Hendesesiyye |
Keşfu’l-Akabe: Malatya’nın fethinden (1101) sonra, Danişmendli Gümüştekin Ahmet Gazi’nin (öl.1105) vefatından önce 1101-1105 yılları arasında yazılmıştır. Bilinen tek nüshası İstanbul Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan eserin ön sözünde, yazarının, Malatya’nın fethinde ve Amasya’da haçlıların yenildiği savaşlar sırasında yaşanan olaylara
yer verdiği bir başka eserinin daha bulunduğu belirtilmektedir. Dört makaleden oluşan Keşfu’l- Akabe’nin ilk makalesinde dünya ve kainatın küre biçiminde olduğu ve dünyanın
kâinatın merkezinde yer aldığı, dünyanın dörtte üçünün sularla kaplı olduğu belirtilmekte ve dünyanın çapı ile iki meridyen arasındaki mesafe hesaplanmaktadır. İkinci makalede cennet ve cehennem, üçüncü ve dördüncü makalelerde insan ruhunun yapısı ile sıkıntı ve mutluluk konuları işlenmektedir. Danişmendlilerin erken devrine ışık tutan eserin, Anadolu’da yazılmış en erken tarihli kaynak olduğu kabul edilmektedir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birbirine paralel kemer sıraları arasında kalan üstü örtülü geniş mekân birimlerine verilen addır?
Sahın. |
Paye. |
Tonoz. |
Kemer. |
Mihrab. |
Birbirine paralel kemer sıraları arasında kalan üstü örtülü geniş mekân birimlerine sahın denilmektedir. Doğru yanıt A'dır.
8.Soru
Geç Bizans Döneminde rastlanan; alt kat bazilika, üst kat kapalı Yunan haçı planlı olan yapı tipi, ilk kez nerede görülmüştür ?
Vize |
İznik |
Mistra |
Magnesia |
Smyrna |
Geç Bizans Döneminde rastlanan; alt kat bazilika, üst kat kapalı yunan haçı planlı olan yapı tipi, ilk kez Mistra'da görülmüştür. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.
9.Soru
Katakomplar Hıristiyanlığın henüz resmen kabul edilmediği yıllarda, bu inanca sahip olan insanların, hem ibadetlerini yerine getirmek, hem de Hıristiyanlarca kutsal sayılan kişileri öldükten sonra buraya gömmek amacıyla kentin altında oluşturulan mekânlar ve mekânları biribirine bağlayan koridorlardan oluşan yapılardır. Aşağıdakilerden hangisi günümüzde tespit edilebilen katakomp resimlerinin konuları arasında yer almaz?
Dini konulu sahneler (Tevrat ve İncil kaynaklı) |
Mezarları bulunan aziz ve azize portreleri |
Konusuz tasvirler (Tek figürler, haç vb. gibi sembolik tasvirler) |
Bitkisel ve geometrik bezemeler |
Savaş tasvirleri |
Savaş tasvirleri katakomp konuları arasında yer almaz. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Orta Bizans Dönemi’nde özellikle Makedonya Sülalesi’nin yönetimde olduğu dönemde (867-1056), maden sanatında uygulanmış olan yeni süsleme tekniğe verilen isimdir?
Mine |
Ajur |
Dövme |
Döküm |
Tornada Çekme |
Orta Bizans Dönemi’nde maden sanatında, 9. yüzyıl ile birlikte, özellikle Makedonya Sülalesi’nin yönetime geçmesiyle başlayan dönemde (867-1056), sanatta yeni bir canlanma yaşanmıştır. Bu dönemde yeni bir teknikle üretilen eserler, erken dönemin gümüş hazinelerinin yerini almıştır. Bu yeni teknik, Bizans kuyumculuğunun doruk noktasına ulaştırdığı mine tekniğidir.
Ajur, delik işi olarak da bilinen bir süsleme tekniğidir. Dövme, döküm ve tornada çekme ise madeni eserlerin yapım tekniklerindendir.
11.Soru
Bizans İmparatorluğu hangi tarihte Latin istilasına uğamıştır?
1204 |
1222 |
1261 |
1212 |
1216 |
1204'deki Latin İstilası, Bizans İmparatorluğunun sanatsal açıdan yağmalandığı bir dönemdir.
12.Soru
Orta Bizans dönemi el sanatlarından maden ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Orta Bizans döneminde altın, diğer dönemlerin tersine değer kaybetmiştir. |
Bu dönemde mine tekniği önem kazanmıştır. |
Bu dönemde, kontrol damgası sistemi kullanılmaya başlanmıştır. |
Orta Bizans döneminde gümüş kullanımı artmıştır. |
Bu dönemde altın yerine bronz sikkeler kullanılmıştır. |
Orta Bizans Dönemi’nde altın yine değerli ziynet eşyalarında tercih edilen bir malzeme olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanında değerli kilise hazinelerinde de kullanılmıştır. Orta Bizans Dönemi’nde ekonomiyle de ilişkili olarak gümüş kullanımı azalmıştır. Dolayısıyla eserlerde kontrol damgası sistemi de görülmez. Maden sanatında, 9. yüzyıl ile birlikte, özellikle Makedonya Sülalesi’nin yönetime geçmesiyle başlayan dönemde (867-1056), sanatta yeni bir canlanma yaşanmıştır. Bu dönemde yeni bir teknikle üretilen eserler, erken dönemin gümüş hazinelerinin yerini almıştır. Bu yeni teknik, Bizans kuyumculuğunun doruk noktasına ulaştırdığı mine tekniğidir.
Yani doğru cevap B şıkkıdır.
13.Soru
Bizans Dönem’inde giysiler kesimlerine ve süslemesine göre çeşitli tiplere ayrılır. Aşağıdakilerden hangisi gündelik hayatta en çok kullanılan dize kadar uzanan tek parça, geniş giysinin adıdır?
Khimation |
Tunik |
Dalmatika |
Paludemantum |
Khiton |
Bizans Dönem'inde giysiler kesimlerine ve süslemesine göre çeşitli tiplere ayrılır. En çok kullanılan günlük kıyafet tunik’tir.
14.Soru
I) III. Leo ve V. Konstantinos tedavüle sokmuştur,
II) Sasani drachma'larına benzemektedir,
III) Sikke üzerinde sadece bir haç ve ortak imparatorların adları ya da yazıtları vardır,
IV) I. Mikhael döneminde Romanion ve basileis yazıları eklenmiştir.
V) I. Aleksios dönemine kadar tedavülde kalmıştır.
Yukarıda sıralanan özellikler Bizans'ın hangi sikke birimine aittir?
Miliaresion |
Solidus |
Histamenon |
Skyphate |
Hyperpyron |
Gümüş birim olarak, 720 yılında II I. Leon ve oğlu V. Konstantinos (720-741) tedavüle yeni ve sürekli “Miliaresion”u sokmuştur. Miliaresion hexagram’a göre daha geniş ve ince olarak basılmıştır. Sasani “drachma”larına benzeyen miliaresion betimlerinde kesin kurallar yoktur. Sikke üzerinde sadece bir haç ve ortak imparatorların adları ve yazıtları vardır. I. Mikhael (811-813) döneminde miliaresion üzerindeki yazılara “Romanion” (Romalı) ve “basileis” (im parator) eklenmiştir. Miliaresion I. Aleksios dönemine kadar tedavülde kalmıştır. I. Aleksios’un 1092 yılı reformundan sonra gümüş sikke eski önemine ve kalitesine ulaşamamış tır.
15.Soru
Bizans dönemine ait, büyük bir dikdörtgen kumaşın omuzda fibula yardımıyla tutturulmasıyla oluşan ve tüm vücudu örten pelerine ne ad verilir?
Bizans dönemine ait, büyük bir dikdörtgen kumaşın omuzda fibula yardımıyla tutturulmasıyla oluşan ve tüm vücudu örten pelerine ne ad verilir?
Khiton |
Khlamys |
Dalmatika |
Paludemantum |
Tunik |
Khlamys, büyük bir dikdörtgen kumaşın omuzda fibula yardımıyla tutturulmasıyla oluşan ve tüm vücudu örten pelerindir. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Türkçe yazıldığı bilinen ilk şiir “olısar”, Evhadüddin Kirmânî tarafından hangi türde kaleme alınmıştır?
Mesnevi |
Kaside |
Manzum |
Redifli gazel |
Rubai |
Anadolu Selçukluları yazı dili olarak Farsça ve Arapça’yı kullanmışlardır. Türkçe sözlü gelenek içinde yerini bulduğundan, Türkçe yazılmış çok az eser bulunmaktadır. Türkçe yazıldığı bilinen ilk şiir “olısar”, Evhadüddin Kirmânî tarafından redifli gazel olarak kaleme alınmıştır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi taş ve tuğla gibi kargir malzemelerle örülerek inşa edilen taşıyıcı ayaklara verilen addır?
Sahın. |
Paye. |
Tonoz. |
Kemer. |
Mihrab. |
Taş ve tuğla gibi kargir malzemelerle örülerek inşa edilen taşıyıcı ayaklara paye denilmektedir. Doğru yanıt B'dir.
18.Soru
Selçuklu Döneminin mühendis ve mucidi olan, Diyarbakır Artuklu hükümdarı Melik Nâsiruddîn Mahmud’un isteği üzerine, 1206 yılında geometri ve teknik aletleri konu alan, kısaca otomata adıyla bilinen Arapça Kitab fi Ma’rifet el-hiyel el-Hendesesiyye adlı minyatürlü bir kitap yazan kişi aşağıdaki hangi şıkta belirtilmiştir ?
İbn-i Sina |
Bahâeddin Veled |
Suhreverdi |
Nizâmi |
El-Cezeri |
Devrin mühendis ve mucidi El-Cezerî, Diyarbakır Artuklu hükümdarı Melik
Nâsiruddîn Mahmud’un isteği üzerine, 1206 yılında geometri ve teknik aletleri
konu alan, kısaca otomata adıyla bilinen Arapça Kitab fi Ma’rifet el-hiyel el-Hendesesiyye adlı minyatürlü bir kitap yazmıştır. Dolayısıyşla cevap E şıkkıdır.
19.Soru
Bilinen en erken tarihli hani aşağıdakilerden hangisi inşa etirmiştir?
II. Kılıçarslan |
I. Gıyaseddin Keyhüsrev |
I. İzzeddin Keykavuz |
I. Alaeddin Keykubat |
İltekin Gazi |
II. Kılıçarslan bilinen en eski tarihli hanı yaptırmıştır. Cevap A şıkkıdır.
20.Soru
Metal üzerine fırınlanarak kaplanan cam esaslı tabakaya ne ad verilir?
Kazıma |
Kabartma |
Delik işi |
Mine |
Telkari |
Metal üzerine fırınlanarak kaplanan cam esaslı tabakaya mine denir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ