Osmanlı Devleti, ekonomik sıkntılarını çözebilmek için ilk kez 1854’te almaya başladığı dış borçların yaklaşık yirmi yıl içinde faizlerini ödeyemeyecek duruma gelmiş ve 1875’te iflâsını ilân etmişti.

19. yüzyıl sonlarında Osmanlı sosyal ve ekonomik tarihi bakımdan en önemli gelişmelerden biri de göçlerdir. Göç ve iskân, basit bir yer değiştirmenin çok ötesinde sosyal, kültürel ve ekonomik boyutlar› bulunan dramatik kitlesel olaylardır.

I. Abdülhamid devrinde sosyal hayatı ve gündelik yaşamı derinden etkileyen ve başkenti harabeye çeviren yangın felâketlerinin yanında, panik havası yaratan bazı doğal afetler ve salgın hastalıklar da yaşandı.

Osmanlı Devleti’nde mesleki hak ve çıkarları savunmak amacıyla grev kapsamında değerlendirilebilecek toplu iş bırakma eylemlerine 1870’li yılların başlarında rastlanır; 1872-76 yılları arasında tersane ve demiryolu işçilerinin
başı çektiği işbırakma eylemleri yaşlanır.

1853-56 Kırım Savaşı’ndan sonra devletin mali dengelerinin kötüleşmesi, buna karşılık başta saray olmak üzere toplumun elit tabakasında görülen Batı tarzı (alafranga) yaşam
biçimi, lüks ve israf, alt tabakada ciddi bir tepki yarattı.