Osmanlı ekonomisinde emek faktörünü hür ve köle emeği olarak ikiye ayırabiliriz. Ücretlerin yüksek seviyesini koruması, işverenin değişik çözümler bulmasına yol açmıştır: bunlardan en önemlisi köleliktir. Kalifiye iş gücünü oluşturan köleler çoğunlukla belirli bir iş süresi sonunda, mükatebe yoluyla özgürlüğüne kavuşuyordu. Mükatebe belli bir meblağ ödeme, belli bir süre hizmet verme veya belli miktarda mal üretme karşılığında kölelere özgürlüklerini sağlayan bir sözleşmeydi.