Osmanlı Tarihi (1789-1876) Deneme Sınavı Sorusu #896378

Aşağıdakilerden hangisi Muhassılların maiyyetlerinde olanlardan biridir?


Beldenin hâkimi

Beldenin müftüsü

Bir asker zabiti

Katib-i emlak

Metropolit


Yanıt Açıklaması:

Tanzimatın öngördüğü amaçlardan biri de vergi adaletiydi. Buna yönelik ilk önlem Muhassıllık Meclisleri’nin kuruluşudur. Tanzimat sonrası Muhassıl gönderilen yerlerde, kurulan meclislere Muhassıllık Meclisleri denmiştir. Gayrimüslim topluluklarının da temsil edildiği bu meclis, valinin denetimine verilmişti. Bu meclisler hatt-ı hümâyunda vaadedilenlerin gerçekleşmesi için tasarlanmıştı. 25 Ocak 1840 tarihinde gönderilen bir talimatta Muhassılların maiyyetlerinde bir katib-i emlak ve nüfus ile bir tane mal kâtibi bulunacak ve gittikleri yerlerde öncelikle bir meclis kuracaklardı. Bu meclise beldenin hâkimi, müftüsü, bir asker zabiti ve vücûh-ı memleket denilen memleketin ileri gelenlerinden dört kişi, yine metropolit ve kocabaşılardan da birer kişi alınacaktı. Meclis haftada iki ya da üç gün gerek vergi gerekse o beldenin diğer sorunlarını görüşecekti. Muhassılların bulunmadığı yerlerde üç veya dört kazanın birleşmesiyle ve Muhassıl tarafından “vücûh”dan ileri gelenlerden birisi vekil tayin edilip müftü, nâib ve yine vücûhdan iki kişinin de olduğu bir meclis kuruluyordu. Muhassıllık talimatına göre, gayrimüslimlerin bulunduğu yerlerde Kocabaşı ve Metropolidin (Ermeni ve Rum temsilcileri) bu meclislere atanması öngörülüyorsa da başka cemaatlerin varlığı nedeniyle Yahudi ve Katoliklerin de bu meclislerde birer temsilcisi bulundurması Meclis-i Vâlâca kararlaştırılmış ve meclislere bunların da birer temsilcileri alınmıştı. Muhassıllık Meclisleri’ne seçimle üye olan vücûha “kadir ve haysiyyetlerine göre” aylık verileceği ifade edilmişti. Öte yandan Nâib ve vekillerine de maaş bağlanacak ve maaşlarını Emvâl-i Muhassıllıktan alacaklardı. Ancak bu durum fazla sürmedi. 18 Eylül 1841 tarihli karar gereğince nâib ve nâib vekillerinin maaşları kesildi. 31 Mart 1841’de Mustafa Reşid Paşa’nın sadaretten azli ve Rıza Paşa’nın sadarete tayiniyle Muhassıllık Meclisleri kaldırıldı. Adı Memleket Meclisleri olarak değiştirilen bu meclisler, 1849’da bu kez Eyâlet Meclisleri adını aldılar. Bunlar için Büyük Meclisler (Meclis-i Kebîr) ismi de kullanılıyordu. Çünkü sancak merkezlerinde de Küçük Meclisler kurulmuştu.

Yorumlar
  • 0 Yorum