Osmanlı Tarihi (1876–1918) Deneme Sınavı Sorusu #725767

Bürokrasi içinde devletin anayasal/parlamenter sisteme geçmesi için faaliyet gösteren yenilikçi grupta yer alan isim aşağıdakilerden hangisidir?


İbrahim Şinasi

Namık Kemal

Ziya Paşa

Ali Süavi

Mehmed Rüşdi Paşa


Yanıt Açıklaması:

1839 yılında Tanzimat’ın ilanı ile kendini yenileme konusunda büyük kararlılık gösteren Osmanlı Devleti, 1876 yılına kadar pek çok değişimlere uğradı. Birçok yeni kurum hayata geçirildi ve mahalli idareler güçlendirilmeye çalışıldı. Tanzimat’ın hedefleri arasında gösterilmemiş olsa bile eğitimde önemli adımlar atıldı. Buna paralel olarak önce devletin resmi gazetesi olan Takvim-i Vekâyi’ ardından yarı resmi ve özel nitelikli gazetelerin hayata geçmesi ile toplumda bir kamuoyu oluşmaya başladı. Daha ziyade bürokrasiden yetişen entelektüeller çoğaldı ve yeni bir yönetim biçimine geçme arzusu yüksek sesle söylenmeye başlandı. Devleti içinde bulunduğu sıkıntılardan kurtarıp “terakkîyi” (gelişmeyi) sağlayacak modelin, hanedanlığın muhafazası ile birlikte anayasal sisteme geçmekle mümkün olduğu düşünülüyordu. Zira kabine, sadrazam değişiklikleri ve bürokrasinin her gün yeniden şekillendirilmesi sorunlara çözüm olmaktan ziyade sürekli birbirine muhalif yeni gurupların meydana gelmesine sebep olmaktaydı. 1860’lardan beri faaliyet gösteren ve kendilerine Yeni Osmanlılar denilen yenilikçi gurup, devletin anayasal/parlamenter sisteme geçmesi gerektiğine inanıyor ve bu doğrultuda faaliyet gösteriyorlardı. İbrahim Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ali Süavi gibi aydınlar basın yolu ile Midhat Paşa, Mehmed Rüşdi Paşa, Damad Mahmud Paşalar gibi önderleri de bürokrasi içinde anayasal sisteme geçmek için ellerinden geleni yapıyorlardı. Nitekim Sultan Abdülaziz’in bir ihtilal ile tahttan indirilmesi olayında hepsinin bir şekilde katkıları olduğu varsayılabilir. Onun yerine tahta geçecek olan V. Murad, Yeni Osmanlılara yakındı ve onlar ile ilişkileri vardı. Bundan dolayı devleti meşrutiyete (anayasal monarşiye) onun geçirebileceğine inanıyorlardı.

Yorumlar
  • 0 Yorum