Osmanlı Tarihi (1876–1918) Deneme Sınavı Sorusu #725814

Aşağıdakilerden hangisi Kanun-i Esasi müsveddesinin  Eğinli Said Paşa, Küçük Said Paşa ve Süleyman Paşa tarafından incelenip, Padişaha yazılı görüş bildirmesinden sonra anayasaya girmeyen raporudur?


Müsveddenin yazım şekli tenkit edildi

Metnin baş tarafına konulan uzun girişin gereksiz olduğu, arkasından gelen önemli maddeleri gölgelediği belirtildi

“Osmanlı Devleti’in resmi dini İslamdır” maddesinin ‘‘Osmanlı Devleti İslam Dini üzerine tesis edilmiştir’’ şekline dönüştürülmesi istendi

Benzeri kanunların lisanına uygun olmadığı belirtildi

Devlet’in resmi dili Türkçe’dir ve Devlet hizmetinde yer alacak her bireyin Türkçe bilmesi gerektiği dile getirildi


Yanıt Açıklaması:

Padişah, saray erkanından Eğinli Said Paşa, Küçük Said Paşa ve Süleyman Paşa’ları metni inceleyip yazılı görüş bildirmeleri için görevlendirdi. Onlar da aralarında tartışarak altı maddelik bir raporu padişaha sundular. Birinci maddede, Kanun-i Esasi müsveddesinde, devlet idaresi ve teb’anın hukuku bizzat padişah tarafından deruhte edileceği fıkrasının, padişahı müşkül duruma düşüreceğinden bahisle bu gibi sorumlulukların her yerde olduğu gibi Osmanlı Devleti’nde de vükelaya ait olması gerektiği hatırlatıldı. İkinci, üçüncü ve dördüncü maddelerde ise, müsveddenin yazım şekli tenkit edildi. Metnin baş tarafına konulan uzun girişin gereksiz olduğu, arkasından gelen önemli maddeleri gölgelediği ve benzeri kanunların lisanına uygun olmadığı belirtildi. Beşinci madde de aynı konuya devam edilerek, anayasanın zaten Padişah’ın bir Hatt-i Hümayunu ile sunulacağından bu tür girişlere gerek olmadığı vurgusu yapıldı. Altıncı maddede birbiri ile çelişen maddeler ele alındı. Anayasa’da yer alan “Osmanlı Devleti’in resmi dini İslamdır” maddesinin eski taslakta olduğu gibi; “Osmanlı Devleti İslam Dini üzerine tesis edilmiştir” şekline dönüştürülmesi istendi. Gerekçe olarak da “devletin tüzel bir kişilik olduğunu ve tüzel kişiliğe din isnat etmenin doğru olmayacağı” ifade edildi. Aynı şekilde Devlet’in resmi dili Türkçe’dir ve Devlet hizmetinde yer alacak her bireyin Türkçe bilmesi gerektiği” ne dair bir maddenin anayasada yer alması gerektiği dile getirildi. Komisyonun padişahın hukukuna ve girişe dair tenkitleri yerinde bulundu; din ile ilgili teklifi kabul görmedi fakat dil ile ilgili teklifleri anayasada yer aldı.

Yorumlar
  • 0 Yorum