Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Deneme Sınavı Sorusu #1329429

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesi'nde okuma diliyle ilgili söylenemez?


Konuşma dilinden farklıdır.

Okur-yazarlar arasında doğmuştur.

Bir metni yüzünden okumanın ortaya çıkardığı ikincil bir durumdur.

Hiçbir yabancı ünsüz ses bulunmaz.

Avrupalı gramercilerce özellikle belirtilen bir durumdur.


Yanıt Açıklaması:

Osmanlı Türkçesi yazı dilinde (edebiyat dilinde), iki Doğu dilinden alınmış çok sayıda kelime kullanılmıştır. Alfabenin ortak olması yüzünden bu alıntı kelimelerin yazılışları alındıkları dildeki biçimleriyle korunmuş ve eğitim yoluyla öylece yazılmaları sağlanmıştır. Ancak bu durum bu kelimelerdeki Türkçe’nin tanımadığı ünsüz seslerin okur-yazarların diline girmesine yol açmıştır. Özellikle Kur’an’ı doğru seslendirme eğitimiyle (tecvit öğrenmekle) açılan yoldan Arapça’nın özel sesleri pek çok kimsenin diline girmiştir. Bununla birlikte, konuşma diline inmiş çok sayıda kelimede bu yabansı seslere yer verilmemiş, seslendirme Türkçe’nin kendi ünsüzleriyle yapılmıştır. Arapça’ya özgü ünsüz harflerinin Türkçe kelimelerde sıra belirleyici olarak kullanılmak istenmesi; kurallaşmasa da, bu yoldaki uygulamalar bu harflerin ses değerlerini belirlemekte önemli göstergelerdir. Ama yapılacak değerlendirmeler açısından en önemli dayanaklar yabancıların bu yüzyıllara ait Latin harfli Türkçe metinleri, özellikle de Osmanlı Türkçesi’nin dil yapısı ve söz varlığı üzerine yazdıkları gramer ve sözlüklerdir. Bu çalışmalardan elde edilen veriler XVI-XX. yüzyıl Osmanlı Türkçesi’nin ortak konuşma dilinde hemen hiçbir yabansı ünsüz sesin bulunmadığını göstermektedir. Okur-yazarların temsil ettiği şehirli dilinde kimi ünsüz sesler tutunma şansı bulmuş olsalar bile, bunlar yüzünden ya da ezbere Kur’an okumakta olduğu gibi, yazılı bir metni yüzünden ya da bir şiiri ezbere okurken ortaya çıkan ikincil durumlardı. Demek ki ortak konuşma dili yanında bir de okur-yazarlar arasında bir okuma dili söz konusu olmaktadır. Bu husus Avrupalı gramerciler tarafından özellikle belirtilmiştir. Bu açıklama doğrultusunda doğru cevap D şıkkıdır. 

Yorumlar
  • 0 Yorum