Osmanlı Yenileşme Hareketleri (1703-1876) Deneme Sınavı Sorusu #873020
19. yüzyılın neredeyse tamamında, II. Mahmud (18081839), Abdülmecid (18391861), Abdülaziz (18611876) ve özellikle de II. Abdülhamid devirlerinde (18761909) ikdidarların hafiye teşkilatı - jurnalcilik vb.yolları yaygın olarak kullanmasının temel nedeni neydi?
Toplumu sindirmeye çalışmak, |
Kamuoyunun düşüncelerini öğrenmek, |
Basın-yayın organlarını sınırlamak, |
Reform isteklerini önlemek, |
Yapısal değişiklikleri engellemek, |
18.ve 19. yüzyıllar, Osmanlı Devleti’nde reform çabalarının ivme kazandığı dönemlerdi. Ancak Lâle Devri (17181730) olarak nitelenen döneme, Patrona Halil; Nizamı Cedid reformlarına ise Kabakçı (1807) diye sonradan meşhur olan isyanlarla son verilmiş olması, bu tür girişimlerin ne denli riskli olduğunu göster mişti. Bu nedenle 19. yüzyılın neredeyse tamamında, II. Mahmud (18081839), Abdülmecid (18391861), Abdülaziz (18611876) ve özellikle de II. Abdülhamid devirlerinde (18761909) iktidarlar, kamuoyunun düşüncelerini öğrenmek ko nusunda hayli istekli ve tedbirli davrandı. Bu istek hafiye teşkilatı ve jurnalcilik yoluyla bazen toplumu sindirmeye ve basınyayın organlarını sansür yoluyla sı nırlamaya kadar vardı.
Özellikle 18261856 arasında gerçekleştirilen kapsamlı reformlarla, klasik Os manlı düzeni zihniyet ve kurumlarıyla birlikte dönüştürüldü. Devlet, bu süreçte uygulamaya koyduğu yeniliklerin kamuoyunda ne tür etki ve tepkiler yarattığını belirlemek amacıyla ve hafiyeler aracılığıyla havadis jurnalleri adı verilen istihba rat raporları hazırlattı. Dolayısıyla kamuoyunun bakışının doğrudan ve kontrollü bir biçimde idari birimlere ulaştırıldığını söylemek mümkündür.
Yorumlar
- 0 Yorum