Osmanlı coğrafyasında uygulamaya konan veya konması öngörülen idari, askeri ve ekonomik reformlar geniş halk kesimlerini yakından ilgilendirmekteydi. Özellikle 1826-1856 arasında gerçekleştirilen kapsamlı reformlarla, klasik Osmanlı düzeni zihniyet ve kurumlarıyla birlikte dönüştürüldü. Devlet, bu süreçte uygulamaya koyduğu yeniliklerin kamuoyunda ne tür etki ve tepkiler yarattığını belirlemek amacıyla ve hafiyeler aracılığıyla havadis jurnalleri adı verilen istihbarat raporları hazırlattı. Dolayısıyla kamuoyunun bakışının doğrudan ve kontrollü bir biçimde idari birimlere ulaştırıldığını söylemek mümkündür. Doğru cevap D’dir.