16.yüzyıl sonlarında mer­ keziyetçi devlet yapısında başlayan çözülme, savaşlarda alınan yenilgiler, özellikle  17.yüzyılda Anadolu’da siyasi, ekonomik ve sosyal düzeni alt üst eden ve Celâlî isyanları denilen kargaşa dönemi, üretim ve tüketim ilişkilerini ciddi bir biçimde etkiledi. Klasik toprak rejimi olan timar sisteminin ve buna bağlı olarak da aske­ri düzenin çözülmesi,  Taşradan merkeze ve büyük kentlere göçün hızlanması,  Merkezi otoritenin taşrada etkinliğinin hayli azaldığı bu dönemde çıkan iç ayaklanmalar ve Anadolu ile Rumeli’de türeyen yerel güçler, bu çözülmeyi daha da hızlandırdı.

Osmanlı sosyal yapısının çözülmesinde rol oynayan dış etkenlere bakılacak olursa, 18. yüzyıl boyunca aralıklarla süren Rusya, Avusturya ve İran savaşlarının devletin siyasi, sosyal ve iktisadi işleyişinde büyük sorunlara yol açtığı görülür. Öte yandan 1789’da patlak veren Fransız İhtilâli, yaydığı fikirler nedeniyle Balkan coğrafyasında Osmanlı Devleti açısından yeni sorunlar ortaya çıkarttı.