Özel Eğitim Deneme Sınavı Sorusu #457635

“Ayşe öğretmen rehabilitasyon merkezinde okul öncesindeki özel eğitim gerektiren çocuklara eğitim vermektedir. Sınıfında öğrencilerle çeşitli etkinlikler yapmaktadır. Bir etkinliğinde sınıfında bulunan sepetlere metal, ahşap, kâğıt, mumlu, vb. dokularda nesneler yerleştirmiştir. Sonra öğrencilerin gözlerini kapatıp sepetin içindeki nesneleri tahmin etmelerini istemiştir.”
Yukarıdaki örnek olayda Ayşe öğretmen öğrencilerin hangi gelişimsel özelliklerini desteklemeye yönelik bir etkinlik uygulamıştır?


Niyet bildirme davranışı

Nesne keşfetme davranışı

Nesne sürekliliği davranışı

Araç-sonuç davranışı

Deneme yanılma stratejisi


Yanıt Açıklaması:

Gelişimsel özellikleri desteklemek amacıyla yapılabilecek etkinlikler kapsamında niyet bildirmeyi, nesne keşfetmeyi, nesne sürekliliğini, araç-sonuç davranışını, deneme-yanılma stratejisini, taklit etmeyi ve sembolik oyunu kazandırmak amacıyla yapılabilecek etkinlikler bulunmaktadır. Çocuklar görebildikleri sürece nesnelerin ve insanların var olduklarını, bunlar görüş alanlarının dışına çıktıklarında ise yok olduklarını düşünürler. Dolayısıyla annesi odanın dışına çıkan bir çocuk, annesinin ortadan kaybolduğunu düşündüğü için ağlamaya başlar. Bir nesnenin görülmese de var olduğunun bilinmesine nesne sürekliliği kavramı denir. Nesne sürekliliğini kavrama, gelişim için önemli bir kilometre taşıdır ve kavramsallaştırma yeteneğinin gelişmeye başladığını göstermektedir. Normal gelişim gösteren çocuklarda iki yaş dolaylarında gelişen nesne sürekliliği, yetersizliği olan çocuklarda, özellikle zihinsel yetersizliği ve görme yetersizliği olan çocuklarda daha geç ve güç kazanılabilmektedir. Çocuklar nesnelerle oynarken bir çıngırağı salladıklarında ses çıkaracağını ya da bir topu sıktıklarında gıcırdayacağını keşfederler ve bu durum, çocukların araç-sonuç davranışını öğrenmeye başladıklarını göstermektedir. Çocuklar bir amaca ulaşmak üzere yeni davranış sergilemektedirler ve bu davranışa araç-sonuç davranışı denmektedir. Örneğin bir çocuk mutfak tezgahının üstündeki meyvelere ulaşmak için taburenin üstüne çıkabilmekte ya da annesinin elinden tutarak onu tezgahın başına götürebilmektedir. Araç-sonuç davranışını kazanmak, bilişsel gelişim için oldukça önemlidir. Yetersizliği olan, özellikle de beden ve zihinsel yetersizliği ya da otizm spektrum bozukluğu olan, çocuklar hem araç-sonuç ilişkilerini anlamada hem de araç-sonuç davranışlarını gerçekleştirmede sınırlılık yaşarlar ve bunların kazanılmasında yardıma gereksinim duyarlar. Çocuklar nesnelerin özelliklerini keşfettikten sonra onları işlevsel olarak kullanmaya başlarlar. Çocukların nesneleri işlevsel ve sistematik olarak kullanması ve bu süreçte amaca ulaşmak üzere kendi davranışlarında değişiklik yapması, deneme-yanılma stratejisi olarak adlandırılmaktadır. Deneme-yanılma stratejisi çocukların yeni davranışlar ve çözümler keşfetmelerini, kendi kendilerine öğrenmelerini sağlamaktadır. Dolayısıyla A, C, D ve E şıklarında yer alan davranışlar etkinlik örneğini açıklamaktadır. Diğer taraftan, Çocuklar, çevrelerinde bulunan farklı nesneleri keşfetmek ve tanımak isterler. Özellikle öğrenmede dokunma ve işitme duyusunu kullanan görme yetersizliği olan çocuklar, çevrelerini dokunarak tanıyıp ve anladıkları için normal gelişim gösteren ya da farklı yetersizliği olan çocuklara göre çok daha fazla bu davranışa gereksinim duyarlar. Bu çocuklar, yeni ve daha önce hiç dokunmadıkları nesnelere dokunmada çekingenlik hatta korku yaşayabilirler. Dolayısıyla öğretmenler, çocukların yeni nesnelere hemen dokunmalarını ve bunun için istekli olmalarını beklememelidirler. Görme yetersizliği olan çocuklar nesneye dokunmadan önce diğer çocukların nesneye dokunmaları ve nesneyi anlatmaları istenebilir. Böylece çocukların nesneyi incelemek için ilgi duymaları sağlanabilir. Görme yetersizliği olan çocukların yanı sıra yetersizliği olan tüm çocuklara nesne keşfetme davranışını öğretmek üzere farklı türde uyaranlar (işitsel, dokunsal, tatsal) sağlayan çalışmalar ya da ilginç olan nesnelere dokunma çalışmaları yapılabilir ayrıca bu beceriyi genellemek, nesneleri karşılaştırmak ve nesnelerin işleyişlerini anlamak için çocuklara fırsatlar sağlanabilir. Çocukların oyuncak seçimlerine yönelik ılımlı tavırlar sergilenebilir.

Yorumlar
  • 0 Yorum