Psikoloji Deneme Sınavı Sorusu #1315311
Bilimsel dergide yayınlanan makale ile frenoloji aynı bilimsel değerde midir?
Makalede bilgiler paylaşılmaz, |
Makale atıfta bulunmaz, |
Makalede netlik yoktur, |
Makale eleştiriye açık değildir, |
Frenoloji bilimsel değer taşımaz, |
Bir araştırmacı ne kadar önemli bir bulguya ulaşmış olursa olsun, başkaları ile paylaşmadıkça bu bilginin değeri yoktur. Bilim insanları elde ettikleri bulguları paylaşıma sunmak için makaleler yazıp bu makaleleri dergilerde yayınlatmak için uğraşırlar.
Bilimin birikerek ilerlemesi prensibi uyarınca; araştırmacılar çalışmalarında konu hakkındaki ilgili diğer çalışmalara atıfta bulunur. Bu atıflar makalenin incelediği konuyu önceki bilimsel çalışmalarla ilişkilendirir ve atıfta bulunulan metot ve bulguların üzerinden yeni yordam, bulgu ve sentezlere varmayı amaçlar. Bilimsel bir makale yazılırken dikkat edilen önemli bir husus izlenilen metodu açıkça ortaya koymaktır. Araştırmacılar makalelerinde araştırmanın detaylarını ince ayrıntılarıyla ortaya koyarlar ki başkaları bu testleri tekrarlamak isterse ellerinde yeteri kadar bilgi olsun. Metodun açıkça yazılması varılan çıkarımların geçerliliğinin değerlendirilmesi de mümkün kılar. Bu netlik bilimsel önermelerin herkesçe test edilebilir olması ilkesinin bir sonucudur. Araştırmacılar bir makale yazdıktan sonra çoğunlukla o makaleyi meslektaşlarına yollayıp onlardan makaleyi eleştirmelerini rica ederler. Bu şekilde makalenin hatalı, eksik ya da anlaşılmaz olması riskini azaltmaya çalışırlar. Meslektaşlardan fikir alınıp gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra araştırmacılar makalelerini yayınlatmak amacıyla bilimsel bir dergiye yollarlar. Edinilen bilgilerin paylaşılıp yayılması için makaleler yazılır. Bu makaleler konu hakkında daha önce üretilmiş bilgilere atıfta bulunulur ve varılan sonuçlara hangi adımlar izlenerek ulaşıldığı açıkça belirtilir ki sonuçlara geçerliliği değerlendirilebilsin ve isteyenler testleri tekrar edebilsin. Bilim üretme sürecinin her aşamasında araştırmacıların yoğun bir şekilde birbirlerinin fikirlerine başvurması ve eleştirilerden yararlanması ile fikirler zenginleşir ve hata yapma oranı azalır.
Sözdebilim, bilimin gerektirdiği standartları taşımadığı ve bilimsel araştırmalarla desteklenmediği halde bilim kılıfı altında bize sunulan bilgi ve pratiklerdir. Kim ileri sürmüş olursa olsun test edilip sınanmadan iddiaların doğru olup olmadığını bilmek mümkün değildir. Kimi zaman bilim insanları tarafından öne sürülen iddialar teste tabi tutulduktan sonra bilimsel bir değerleri olmadığı anlaşılabilir. Örneğin 19. yüzyılın sonunda kimi bilim insanları kafa tası şeklinden insan karakterlerinin saptanacağını iddia ettiler. Frenoloji denilen bu iddialar test edildiğinde geçerliliği olmadığı görülmüştür. Ancak günümüzde hala frenolojiye inanan insanlar vardır. Demek ki bilim kapsamında öne sürülen bir iddia reddedildikten sonra sözdebilime dönüşebilir.
Yorumlar
- 0 Yorum