Bağımlı değişken araştırmacının üzerinde çalıştığı değişken olup bu değişken üzerinde meydana gelen değişimler ya da bu değişkenin toplam değişkenliğinin açıklanılmasına çalışılmaktadır. Örneğin öğrencilerin final sınav sonucu bağımlı değişken olarak ele alınabilir. Öğrencinin final sınav sonucunu etkileyen birçok faktörün bulunması doğaldır. Bağımsız değişken ya da değişkenler ise ilgilenilen bağımlı değişkende meydana gelen değişim ya da toplam değişkenliğinin üzerinde etkisi olabileceği düşünülen değişken ya da değişkenlerdir. Örneğin, bağımlı değişken final sınav sonucu ise bağımsız değişken öğrencinin sınava çalışma süresi olabilir.