Uygulamada aydınlatma yükümlülükleri farklı isimlerde ve türlerde anılmaktadır.

Bunlardan bazıları; tedavi (güvenlik) aydınlatması, otonomi (karar) aydınlatması ve risk aydınlatması şeklinde ifade edilmektedir.

Tedavi (güvenlik) aydınlatması; tedavi aydınlatmasını, otonomi (karar) aydınlatmasından ayıran özelliği, hastanın rızasını almaya yönelik bir aydınlatma olmamasından kaynaklanmaktadır. Bu tür aydınlatmaya öğretide “uyarı yükümlülüğü” adı da verilmektedir.

Hekim, her durumda hastasının içinde bulunduğu durumu aydınlığa kavuşturmalı, tıbbi müdahalenin gerekliliği konusunda bilgilendirmeli ve tedavinin başarısı, hastanın yeniden sağlığına kavuşmasının önündeki tehlikelerin engellenmesi bakımından belirli davranış kurallarına uyması gerektiği açıklanmalıdır. Hastanın isteği ile hekim bu tür bir aydınlatma yapmaktan kaçınamaz, mutlaka hekimin tedavi aydınlatmasında bulunması gerekmektedir.

Otonomi (karar) aydınlatması; hastanın serbest ve kendi sorumluluklarını farkında olarak karar vermesine olanak sağlamayı amaçlamaktadır. Hastanın genel hatları ile neye rıza gösterdiğini bilmesiyle birlikte uygulanacak tıbbi tedavinin hastanın sağlığına zarar verme ihtimali olsa bile hekim tarafından hastaya aktarılması gerekmektedir. Çünkü burada kararı verecek olan hastadır. Hastanın içinde bulunduğu durumu, hekim somut

olayın gereklerine göre değerlendirmeli tehlikenin büyüklüğü, riskin ağırlığı ve tıbbi müdahale yapılmaması sonucu meydana gelebilecek sonuçları uygun bir dille açıklamalıdır.

Otonomi aydınlatmasını da kendi içinde teşhis aydınlatması, süreç aydınlatması, alternatifler konusunda aydınlatma ve tıbbi müdahalenin yapılmaması durumunda sonuçlar bakımından aydınlatma şeklinde alt başlıklara ayırmak mümkündür.

Riziko aydınlatması; hekim tarafından azami derecede özenin gösterilmesi, tıbbi müdahalenin hatasız yapılmasına rağmen yapılan müdahale sonucu meydana gelebilecek muhtemel daimi veya geçici yan etkiler hakkında hastanın aydınlatılmasıdır.