Sosyal Psikoloji 1 Deneme Sınavı Sorusu #1375285
Zimbardo'nun hapishane deneyinde, gardiyanlardan oluşan gruba kesinlikle şiddet uygulamamaları tembihlenmiş, hapishaneyi sorunsuz bir şekilde yönetmeleri istenmiştir. Ancak kısa bir süre sonra işler çığırından çıkmış, hapishane ortamının bir deney olduğu unutulmuş, gardiyanlar keyfi uygulamalara ve fiziksel şiddete başvururken, tutuklular korkmuş ve sinmişlerdir. İki hafta sürmesi planlanan, yaşanan olumsuz gelişmelerden dolayı altıncı gün sonlandırılan deney için aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?
Ortama ilişkin faktörlerin insanların davranışlarında benzerlikler yaratmasına rağmen bunların sosyal baskı sonucu ortaya çıktığını söylemek zordur. |
Denekler, kendi sosyal yaşamlarında bir gardiyan veya bir tutuklunun nasıl davranması gerektiğine ilişkin sosyal rolleri performansa dökmüşlerdir. |
Zimbardo’nun kendisinin de deneyde hapishane müfettişi olarak görev almış olması, görevi gereği gardiyanları desteklemesine ve teşvik etmesine neden olmuştur. |
Bireyler, toplumun onlara biçtikleri rolleri farkında olmadan sahiplenirler ve o rolün etkisinden kolay çıkamazlar. |
İnsanlar kendi kişilik özellikleri ya da yapıları dolayısıyla değil, içinde bulundukları ortamın gerekleri uyarınca kötülük yapabilirler. |
Zimbardo’nun deneyin sonuçlarına ilişkin en çarpıcı yorumu şöyledir: Hiç kimse gardiyanlara bir gardiyanın nasıl davranması gerektiğini, tutuklulara da bir tutuklunun nasıl davranması gerektiğini söylememiştir. Onlar kendi sosyal yaşamlarında bir gardiyan veya bir tutuklunun nasıl davranması gerektiğine ilişkin sosyal rolleri performansa dökmüşlerdir. Bir kez bulundukları role girince, artık davranışlarına yön veren değer sistemi değişmiş, bu değer sistemi içinden dünyaya bakmaya başlamışlardır. Özetle, bu çalışmadaki bulguları, bireylerin davranışlarının diğerleri tarafından direkt olarak etkilemesinin bir sonucu olarak açıklamak pek akla yakın değildir. Ortama ilişkin faktörlerin insanların davranışlarında benzerlikler yaratmasına rağmen bunların sosyal baskı sonucu ortaya çıktığını söylemek zordur.
Yorumlar
- 0 Yorum