Sosyoloji 2 Deneme Sınavı Sorusu #925704

I. Sadece insanlara fırsat eşitliği sağlamanın yeterli olduğunu düşünmesi

II. Mesleklerin toplumdaki işlevi ve önemi ile ilgili olarak ödüllendirilmesini öne sürmesi

III. Ödüllendirme için meslekler arası hiyerarşinin temellerini ve mantığını açıklaması

IV. Harcanan eğitim masrafının ve eğitim sürecinin yüksek kazanç getirici olmasını savunması 

V. Toplumsal eşitsizliğin kökenindeki yapısal faktörleri görmezden gelmesi

Yukarıda verilenlerden hangisi işlevselci yaklaşıma yapılan eleştirilerden biri değildir?


V

III

II

I

IV


Yanıt Açıklaması:

İşlevselci yaklaşım oldukça tartışılmış ve eleştiriler almıştır.

Birincisi, işlevselci kuram sadece insanlara fırsat eşitliği sağlamanın yeterli olduğu kanaatindedir. Ancak bireylerin şartlarda ve sonuçlarda eşit olmaları gerektiği üzerinde hiç durmaz. Hâlbuki fırsat eşitliği sağladığınız bireylerin aile kökeni, kültürel sermaye vb. toplumsal koşulları birbirinden çok farklı ve eşitsizdir. Koşullarda söz konusu olan bu eşitsizlik yaşanan sonuçlarda da eşitsizliğe yol açacaktır. Bu kuram, insanlar arasındaki rekabet ve yarışta herkesin yarışa aynı yerden başladığını varsaymaktadır. Hâlbuki, bireylerin şartları asla eşit değildir. Yani, yarışa herkes aynı yerden başlamamaktadır.

İkincisi, toplumsal konumların ve mesleklerin ödüllendirilmesi durumu, işlevselci kuramın iddia ettiği gibi, o mesleğin toplumdaki işlevi ve öneminden kaynaklanmayabilir, aksine iktidar çatışmalarının, piyasadaki rekabetin, kültürel anlayışların veya toplumsal kapalılığın bir ürünü olabilir.

Üçüncüsü, işlevselci kuramının mesleklerin her birinin belli ödül derecelendirmeleri içinde bir önem sırasına sahip olduğu iddiası meslekler arasında doğal bir hiyerarşi ortaya koyar. Ancak işlevselci kuram bu meslekler hiyerarşisinin temellerini ve mantığını açıklamakta yetersizdir.

Dördüncüsü, üst düzey işlerin (örneğin doktorluk) uzun, pahalı ve külfetli bir eğitim süreci nedeniyle yüksek düzeyde bir maddi kazancı gerektirdiğini ileri sürmek, başka meslek sahiplerinin (örneğin hemşirelik) aynı derecede külfetli bir eğitim gördükleri gerçeğini görmezden gelmektedir.

Beşincisi, insanların bir mesleğe yönelmesini ve eğitim almasını motive eden tek unsur, işlevselci yaklaşımın iddia ettiği gibi, o mesleğin karşılığında alacağı ödül değildir. Bireyin meslek seçimini sahip olduğu sınıfsal kökeni, ailesinin tutumu, kültürel eğilimleri, ideolojik duruşu gibi başka sosyal faktörler de etkiler.

Son olarak işlevselci yaklaşım, toplumdaki bazı mesleklerin daha önemli işlevlere sahip olmasının o mesleğin daha farklı ödüllendirilmesinin gerekçesi olduğunu öne sürmektedir. Buna göre, toplumsal eşitsizliğin kaynağında toplumda daha önemli işlevleri yerine getiren “yetenekli” insanların sahip olduğu meslekler ve farklı ödül sistemi vardır. Ancak toplumsal eşitsizliğin kaynağı sadece meslekler ve ödüllerin farklılığı olamaz. İşlevselci yaklaşım, toplumsal eşitsizliğin kökenlerindeki yapısal bazı faktörleri görmezlikten gelir.

Yorumlar
  • 0 Yorum