Sosyoloji 2 Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Sadece insanlara fırsat eşitliği sağlamanın yeterli olduğunu düşünmesi
II. Mesleklerin toplumdaki işlevi ve önemi ile ilgili olarak ödüllendirilmesini öne sürmesi
III. Ödüllendirme için meslekler arası hiyerarşinin temellerini ve mantığını açıklaması
IV. Harcanan eğitim masrafının ve eğitim sürecinin yüksek kazanç getirici olmasını savunması
V. Toplumsal eşitsizliğin kökenindeki yapısal faktörleri görmezden gelmesi
Yukarıda verilenlerden hangisi işlevselci yaklaşıma yapılan eleştirilerden biri değildir?
V |
III |
II |
I |
IV |
İşlevselci yaklaşım oldukça tartışılmış ve eleştiriler almıştır.
Birincisi, işlevselci kuram sadece insanlara fırsat eşitliği sağlamanın yeterli olduğu kanaatindedir. Ancak bireylerin şartlarda ve sonuçlarda eşit olmaları gerektiği üzerinde hiç durmaz. Hâlbuki fırsat eşitliği sağladığınız bireylerin aile kökeni, kültürel sermaye vb. toplumsal koşulları birbirinden çok farklı ve eşitsizdir. Koşullarda söz konusu olan bu eşitsizlik yaşanan sonuçlarda da eşitsizliğe yol açacaktır. Bu kuram, insanlar arasındaki rekabet ve yarışta herkesin yarışa aynı yerden başladığını varsaymaktadır. Hâlbuki, bireylerin şartları asla eşit değildir. Yani, yarışa herkes aynı yerden başlamamaktadır.
İkincisi, toplumsal konumların ve mesleklerin ödüllendirilmesi durumu, işlevselci kuramın iddia ettiği gibi, o mesleğin toplumdaki işlevi ve öneminden kaynaklanmayabilir, aksine iktidar çatışmalarının, piyasadaki rekabetin, kültürel anlayışların veya toplumsal kapalılığın bir ürünü olabilir.
Üçüncüsü, işlevselci kuramının mesleklerin her birinin belli ödül derecelendirmeleri içinde bir önem sırasına sahip olduğu iddiası meslekler arasında doğal bir hiyerarşi ortaya koyar. Ancak işlevselci kuram bu meslekler hiyerarşisinin temellerini ve mantığını açıklamakta yetersizdir.
Dördüncüsü, üst düzey işlerin (örneğin doktorluk) uzun, pahalı ve külfetli bir eğitim süreci nedeniyle yüksek düzeyde bir maddi kazancı gerektirdiğini ileri sürmek, başka meslek sahiplerinin (örneğin hemşirelik) aynı derecede külfetli bir eğitim gördükleri gerçeğini görmezden gelmektedir.
Beşincisi, insanların bir mesleğe yönelmesini ve eğitim almasını motive eden tek unsur, işlevselci yaklaşımın iddia ettiği gibi, o mesleğin karşılığında alacağı ödül değildir. Bireyin meslek seçimini sahip olduğu sınıfsal kökeni, ailesinin tutumu, kültürel eğilimleri, ideolojik duruşu gibi başka sosyal faktörler de etkiler.
Son olarak işlevselci yaklaşım, toplumdaki bazı mesleklerin daha önemli işlevlere sahip olmasının o mesleğin daha farklı ödüllendirilmesinin gerekçesi olduğunu öne sürmektedir. Buna göre, toplumsal eşitsizliğin kaynağında toplumda daha önemli işlevleri yerine getiren “yetenekli” insanların sahip olduğu meslekler ve farklı ödül sistemi vardır. Ancak toplumsal eşitsizliğin kaynağı sadece meslekler ve ödüllerin farklılığı olamaz. İşlevselci yaklaşım, toplumsal eşitsizliğin kökenlerindeki yapısal bazı faktörleri görmezlikten gelir.
2.Soru
Modern (tekelci) kapitalizmin, iş gücünün kendisini yeterli düzeyde yeniden üretmesini sağlamak için, devletin sunduğu mal ve hizmetlere giderek daha bağımlı hâle geldiğine işaret ederek, kapitalist kentleşmenin yapıları ile pratiklerini ayrıntılı olarak veren Kentsel Sorun adlı kitabın yazarı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Henry Lefebvre |
David Harvey |
Manuel Castells |
George Simmel |
Louis Wirth |
1970’lerde yeni kent sosyolojisini belirleyen temel eser, Manuel Castells’in bu dönemde yazdığı Kentsel Sorun (1977) kitabıdır. Castells, bu kitapta modern (tekelci) kapitalizmin, iş gücünün kendisini yeterli düzeyde yeniden üretmesini sağlamak için, devletin sunduğu mal ve hizmetlere (ya da “kolektif tüketim”e) giderek daha bağımlı hâle geldiğine işaret ederek, kapitalist kentleşmenin yapıları ile pratiklerini ayrıntılı olarak yorumlamıştır. Nitekim, devlet ve kentsel toplumsal hareketler arasındaki çatışmalar, kentlerde devletin sunduğu ya da sunamadığı bu mal ve hizmetler konusunda yoğunlaşmıştır.
3.Soru
"Sanal cemaat" terimini ilk kullanan kimdir?
William Graham Summer |
Max Weber |
Castells |
Howarel Rheingold |
Van Dijk |
Sanal cemaat terimini ilk kez Howard Rheingold kullanmıştır. Rheingold sanal cemaatleri, siber uzayda yeterli sayıda insanın başkaları ile ilişki kurmak üzere insani duygularla kamusal tartışmalara yeterince uzun bir süre katılmasıyla ağda oluşan toplumsal kümelenmeler şeklinde tanımlamaktadır.
4.Soru
Marx'a göre toplumdaki egemen fikirler ve kültürel değerler hangi sınıfın ihtiyaçları çerçevesinde yapılandırılmaktadır?
Ekonomik alandaki egemen sınıfın |
Küçük burjuva sınıfı |
İşçi ve ara sınıfları |
Ekonomik alanda egemen olmayan sınıf |
Üretim araçlarına sahip olan sınıflar |
Hukuk, siyaset ve eğitim gibi alanlardaki tüm düzenlemeler, ekonomik alandaki egemen sınıfın ihtiyaçları çerçevesinde yapılandırılmadadır. Ekonominin belli bir biçimde düzenlenebilmesi ve egemen sınıfın çıkarlarına hizmet etmeye devam edebilmesi için üstyapılar alanındaki, söz gelimi hukuk ve eğitim sistemlerindeki, düzenlemeler bu çıkarlara hizmet edecek şekilde yapılandırılır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Weber'in statü gruplarıyla ilgili doğru bir ifadedir?
Statü grupları sıkı örgütlenmiş gruplardır. |
Statü grupları ekonomik çıkarlara göre davranırlar. |
Kişinin sosyal statüsü nesnel değerlendirmeler sonucu belirlenir. |
Statü grupları temelde birbiriyle benzer prestije sahiptirler. |
Statü grupları tüketime değil üretime göre tanımlanırlar. |
Statü grupları birbirinden prestij, yani hem grubun kendi üyelerinin hem de başkalarının atfettikleri saygınlık düzeyi bakımından ayrılırlar.
Bir statü grubu, kendilerini eşitler, aynı değerde varlıklar olarak gören ve başka toplumsal grupların üstünde veya altında algılayan bir insanlar kümesidir.
Sınıflar, üretim ilişkilerindeki yerlerine göre tanımlanırken (mülkiyet sahibi olanlar sermaye sınıfı, emeklerinden başka satacak hiçbir şeyi olmayan mülksüzler ise işçi sınıfı olarak tanımlanır), statü grupları üretime değil tüketime göre tanımlanırlar.
Bir statü grubu üyelerini birleştiren ve yakınlaştıran temel unsur hayat tarzlarıdır.
Statü grupları ekonomik çıkarlara göre değil, özel bir hayat tarzının ve toplumsal prestiji paylaştıkları bir grubun üyesi olarak davranırlar.
Statü grupları çok sıkıca örgütlenmiş gruplar değildir.
6.Soru
İdeal tip, Doğu-Batı kentleri karşılaştırması ve Avrupa'nın gerçek kentsel topluluğa sahip olduğunu savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Karl Marx
|
Emile Durkheim
|
Georg Simmel
|
Friedrich Engels
|
Max Weber
|
7.Soru
Kişinin tüm geleceğini içine doğduğu sınıfın belirlediği, tamamen kapalı sistem aşağıdakilerden hangisidir?
Feodalizm |
Kölelik |
Kast sistemi |
Kapitalizm |
Açık toplum |
Kast sistemi, tamamen kapalı bir sistemdir çünkü kişinin tüm geleceğini içine doğduğu kast ya da sınıf belirler.
8.Soru
1980 sonrası kentleşmede yer alan Anadolu kaplanları içinde aşağıdaki hangi şehir yer almaz?
Kayseri
|
Konya
|
Denizli
|
Çorum
|
Ankara
|
9.Soru
İbn-i Haldun'a göre "asabiye" bir grup ya da topluluğun hangi özelliğine işaret etmektedir?
Gelenekleri sürdürmesi |
Kültürü yaşatması |
Kazanımları paylaşması |
Dayanışma içinde yaşaması |
Fikir üretmesi |
10.Soru
12 Mayıs 2012 tarihinde yürürlüğe giren "Yeni Afet Yasası" ile en fazla yetki aşağıdakilerden hangisine verilmiştir?
Belidiyelere |
Meslek Odalarına |
Sivil toplum kuruluşlarına |
TOKİ ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığına |
Mülk sahiplerine |
TOKİ ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na imar düzenlemeleri ile ilgili geniş yetkiler verilmiştir.
11.Soru
Ağ toplumu, hangi hareketin güçlenmesine neden olmuştur?
Hiyerarşi hareketi |
Bürokratik hareket |
Kurallar ve düzenlemeler |
Kimlik ve cemaat hareketleri |
Teknik yetenek |
Tüketim toplumunun tek tipleştirici kültürel kodlarına ve ağ toplumunun sanal gerçekliğinin her an değişen belirsiz yapısına karşı insanlar gittikçe etnik, dini ya da cinsiyete dayanan ilksel kimliklerine ve gruplarına sarılmaya başlamışlardır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hagisi Max Weber'e göre bürokratik örgütün anahtar unsurlarından değildir?
Uzmanlaşma |
Hiyerarşik yapı |
Kişisel ilişkiler |
Teknik yetenek |
Kurallar ve düzenlemeler |
Gayrişahsi ilişkiler (kişisel olmayan ilişkiler) bürokratik örgütün anahtar unsurudur.
13.Soru
Ghicago okulunun düşünsel temellerini, Darwin'in evrimci bakış açısına ek olarak biyolojik organizmalarla toplumun örgütlenme ilkeleri arasında benzerlik olduğuna inanan sosyologlar aşağıdakilerden hangisidir?
L.Wirth ve E. Burgess |
Comte ve Spencer |
Robert Ezra Park ve George Simmel |
R. McKenzie ve W. I. Thomas |
Max Weber ve George Simmel |
Chicago okulu'nun düşünsel temellerini, Darwin'in evrimci bakış açısına ek olarak biyolojik organizmalarla toplumun örgütlenme ilkeleri arasında benzerlikler olduğuna inanan Comte ve Spencer oluşturur.
14.Soru
Kapitalizmin yarattığı ekonomik ve sosyal eşitsizliklerin, ancak vatandaşlara sağlanabilecek sosyal, siyasal ve medeni haklar ve eşitliklerle dengelenebileceğini öngören düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
K Marx |
M Weber |
Nelson Mandala |
Dahrendorf |
T. H. Marshall |
Marshall, kapitalizmin yarattığı ekonomik ve sosyal eşitsizliklerin, ancak vatandaşlara sağlanabilecek sosyal, siyasal ve medeni haklar ve eşitliklerle dengelenebileceğini öngörür.
15.Soru
"Bir alanın ekonomik, fiziksel, toplumsal ve çevresel koşullarının sürekli iyileştirilmesinin kapsamlı ve bütüncül bir vizyonla yapılması" anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Kentsel dönüşüm |
Kentsel büyüme |
Kentsel sermaye |
Kentsel ayrışma |
Kentsel bütünleşme |
Kentsel dönüșüm, bir alanın ekonomik, fiziksel, toplumsal ve çevresel koșullarının sürekli iyileștirilmesinin kapsamlı ve bütüncül bir vizyonla yapılması anlamına gelmektedir. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
“İktidar, ‘şebeke, ağ benzeri bir tertibat aracılığıyla’ işler. İktidar tüm toplumsal düzlemlerde birtakım stratejiler geliştirir (bu stratejiler sadece yöneticilerin iktidarından ibaret değildir) ve iktidar tüm topluma yayılmıştır. İktidar tek merkezli bir kapasite, kaynak değildir.” görüşünü savunan düşünür aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
Althusser |
Gramsci |
Foucault |
Mosca |
Marx |
Nietzsche’den esinlenen Foucault’ya göre iktidar, toplumsal bünyenin her düzleminde baskın bir iradenin, bireyler ve gruplar üzerine dayatılmasıdır. Bu hâkimiyeti dayatmanın çok çeşitli yolları olabilir. Foucault’nun (1993, s. 92) ifadesiyle iktidar, ‘şebeke, ağ benzeri bir tertibat aracılığıyla’ işler. İktidar tüm toplumsal düzlemlerde birtakım stratejiler geliştirir (bu stratejiler sadece yöneticilerin iktidarından ibaret değildir) ve iktidar tüm topluma yayılmıştır. İktidar tek merkezli bir kapasite, kaynak değildir. Bu şebekenin, ağın bir tarafında bilgi, diğer tarafında bilim, cinsellik, ekonomi, din vs. olabilir. Yani sosyal ilişkiler ağında tek bir iktidar değil, bu şebekenin farklı kollarında işleyen ‘iktidarlar’ vardır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi örgüt kültürünü oluşturan öğelerden biri değildir?
Takım yönelimi
|
Entelektüelliğe yönelim
|
İstikrar
|
Ayrıntıya ve kusursuzluğa dikkat
|
Yenilik ve risk alma
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Roderick McKenzie'nin ekolojik süreçlerinden biri değildir?
Birleşme
|
Yoğunlaşma
|
İstila
|
Merkezileşme
|
Ayrımlaşma
|
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanayileşme ve kentleşmenin yol açtığı çevre sorunlarından biri değildir?
Hava kirliliği
|
Ozon tabakasının delinmesi
|
Asit yağmuru
|
Salgın hastalıklar
|
Küresel ısınma
|
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işlevselci yaklaşım düşüncesidir?
Toplumdaki çatışmanın temel kaynağı ise kapitalist sistemin yarattığı eşitsiz ekonomik ve siyasal ilişkilerdir. |
İnsanlara fırsat eşitliği sağlamanın yeterli olduğu kanaatindedir. |
Toplumdaki servet sahipleri yani burjuvazi sınıfı, hükûmet, medya, eğitim ve yargı gibi toplumsal kurumları da önemli ölçüde kontrol altında tutmakta ve etkilemektedir. |
Modern sanayi toplumunda sınıflar arası uzlaşmazlık esas olarak kaynakların ve fırsatların adaletsiz dağılımından değil, emredenler (otorite) ve itaat edenler (yönetilenler) arasındaki çıkar çatışmasından doğmaktadır. |
Teknoloji ve makineleşmenin artışıyla birlikte, eski tip işçi sınıfının da ortadan kalkabileceğini iddia etmiştir. |
İnsanlara fırsat eşitliği sağlamanın yeterli olduğu kanaatindedir.Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ