Kimlik kavramının uzmanlar tarafından kullanımlarından hareketle beş temel kategori tespit edlilebilmiştir:

i. Toplumsal ve politik eylemin temeli olarak anlaşıldığında, kimlik, toplumsal ve politik eylemin araçsal olmayan türünü kavramsallaştırma ve açıklama çabası içinde ‘çıkar’ın tersidir. Bir başka biçimde söylenirse, sözde evrensel bir kişisel çıkardan ziyade dikkate değer bir öz-anlama tarafından yönetilen bireysel/kolektif eylemin altını çizmek üzere kullanılır. Kimliğin bu kullanımı muhtemelen en genel kullanımıdır. Sıklıkla diğer kullanımların içinde de bu türden bir kullanım içerilir.

ii. Özellikle kolektif bir fenomen olarak anlaşıldığında, kimlik, bir grup ya da kategorinin üyeleri arasındaki temel ve nihai aynılığı belirtir. Bu aynılığın kendisini dayanışmada, ortak eğilimlerde veya kolektif eylemlerde göstermesi beklenir. Bu kullanıma özellikle cinsiyet, ırk, etnisite ve millî kimlik esasında ortaya çıkan toplumsal hareketlerle ilgili literatürde rastlanır.

iii. Bireysel ya da kolektif kendiliğin (selfhood) merkezî bir boyutu olarak veya toplumsal varlığın temel koşulu olarak anlaşıldığında, kimlikten bazı şeyleri derin, temel, daimî ve kurucu olarak vurgulaması beklenir. Bu kullanım, her ne kadar ırk, etnisite ve milliyetçilikle ilgili literatürde tercih ediliyorsa da, psikoloji (veya psikanaliz) literatürünün, özellikle de Erikson’dan etkilenen literatürün yapı taşlarından biridir.

iv. Toplumsal veya politik eylemin bir ürünü olarak anlaşıldığında, kimlikten kolektif eylemi mümkün kılan öz-anlama, dayanışma veya grup olma niteliğinin karşılıklı etkileşimlerin ürünü olan gelişiminin altını çizmesi beklenir. Ağırlıklı olarak yeni toplumsal hareketler literatüründe rastlanan bu kullanımda, kimlik hem toplumsal ve politik eylemin olumsal (olması kadar olmaması da mümkün olan) bir ürünü olarak hem de daha sonraki bir eylemin temeli veya esası olarak tasavvur edilir.

v. Çoğul ve rekabet hâlindeki söylemlerin çok çabuk ortadan kalkan bir ürünü olarak tasavvur edildiğinde, kimlikten çağdaş benliğin değişken, çoğul, dalgalı ve parçalı doğasının altını çizmesi beklenir. Bu kullanıma özellikle Michel Foucault’dan etkilenen post-yapısalcılık ve post-modernizm literatüründe rastlanır. Ayrıca, bir miktar farklı bir formda olmak kaydıyla, etnisite ile ilgili literatürde de kavramın bu tür bir kullanımına rastlamak mümkündür