Sosyolojiye Giriş Deneme Sınavı Sorusu #1257621
Dinin toplumsal değişmeyle ilişkisi bağlamında aşağıda İran ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
İran’da yaşanan İslam devrimi Şii İslam’ın “Ayetullah” kavramına sahip olmasıyla da ilgilidir |
Ayetullah’ın Tanrı adına hüküm vermesi İran’daki sekülerleşmeyi zayıflatmaktadır |
İran’daki dini devrim hareketi daha yüksek sekülerleşme vaadi taşır |
Türkiye’ye kıyasla İran sekülerleşme bakımından daha büyük potansiyel taşır |
İran için sekülerleşme olasılığını zayıflatan faktör fen bilimlerinin zayıf olmasıdır |
Gerek Hıristiyanlık gerekse de İslam din ve seküler yaşam arasında çeşitli gerilim ve çatışma dönemlerine tanıklık ettiler. Hatta yüzyılımızda İran’da bir İslam devrimi yaşandı. Bu devrimin gerçekleşebilmesi İran’ın toplumsal dinamikleriyle ilgili olduğu kadar Şii İslam’ın “Ayetullah” kavramına sahip olmasıyla da ilgilidir. Tanrı’nın işaretlerini okuma yetisine sahip olduğu varsayılan Ayetullah clericus anlamında din adamıdır ve Tanrı adına hüküm verdiği kabul edilir. Sünni İslam hükmü tanrıya bırakmış ve seküler otoriteyi tanımış clericus niteliği olmayan din adamlarından ve din otoritelerinden beslenir. Dini devrim hareketi olumsuz toplumsal sonuçlarına rağmen din sosyolojisi açısından bakıldığında daha yüksek sekülerleşme vaadi taşır. Çünkü dini beklentilerin boşa çıkması dini devrim hareketinin sonunu hazırladığı gibi, karşıt hareketlerin güç kazanmasına da zemin hazırlayabilir. Buradan bakıldığında gerek Osmanlı gerek de Cumhuriyet dönemlerinde Sünni ulemanın din uzmanları olarak hizmet gördüğü ve devlet kurumu içinde yer aldığı modele sahip Türkiye’ye kıyasla İran sekülerleşme bakımından daha büyük potansiyel taşır. Çünkü devletten ayrı bir din adamları sınıfı vardır ve ayırmaya karar verdiklerinde concordat tarzı bir modele sahip olabilirler. Bunun önündeki tek engel “bilinç sekülerleşmesi”dir ve bu tarz sekülerleşme fen bilimlerinin zayıf olduğu toplumlarda hayat bulmaz; İran için sekülerleşme olasılığını zayıflatan faktör de budur. Görüldüğü üzere tek yanlış seçenek B’dir.
Yorumlar
- 0 Yorum