Sosyolojiye Giriş Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kültür teriminin yüzden fazla tanımı olsa da (Edles, 2002), genel olarak bu tanımları grupladığımızda aşağıdakilerden hangisi bu kapsam dışında kalır?
Kültürün estetik tanımları. |
Alt kültür olarak kültür. |
Kültürün antropolojik tanımları. |
Bütün bir yaşam tarzı olarak kültür. |
Paylaşılan anlam sistemleri olarak kültür. |
Kültür teriminin yüzden fazla tanımı olsa da genel olarak bu tanımlar üç grupta toplanabilir (Edles, 2002): 1. “Kültürün estetik tanımları” ya da “yüksek kültür olarak kültür” 2. “Kültürün antropolojik tanımları” ya da “bütün bir yaşam tarzı olarak kültür” 3. “Paylaşılan anlam sistemleri olarak kültür”
2.Soru
Bir rejim, sosyal sistem ya da siyasi iktidarın baskıdan çok geniş toplum kesimlerinin ona rıza göstermesi sonucu ortaya çıkan egemenlik biçimine ne ad verilir?
Hale |
Norm |
Paradigma |
Değer |
Hegemonya |
Hegemonya bir rejim, sosyal sistem ya da siyasi iktidarın baskıdan çok geniş toplum kesimlerinin ona rıza göstermesi sonucu ortaya çıkan egemenlik biçimine denir. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Ataerkil sistemlerde kadınların yaşamları çeşitli açılardan ataerkil kontrol altında tutulur. Aşağıdaki maddelerden hangileri kontrol altında tutulan alanlardandır?
I. Emek
II. Cinsellik
III. Biyolojik yeniden üretim kapasitesi
IV. Mülkiyet ve ekonomik kaynaklar
V. Ev işleri yükünün dağılımı
Ataerkil sistemlerde kadınların yaşamları çeşitli açılardan ataerkil kontrol altında tutulur. Aşağıdaki maddelerden hangileri kontrol altında tutulan alanlardandır?
I. Emek
II. Cinsellik
III. Biyolojik yeniden üretim kapasitesi
IV. Mülkiyet ve ekonomik kaynaklar
V. Ev işleri yükünün dağılımı
I, II, III, V |
II, III, IV, V |
I, III, IV, V |
I, II, III, IV |
I, II, IV, V |
Ataerkil sistemlerde kadınların yaşamları çeşitli açılardan ataerkil kontrol altında tutulur. Bunlar; Emek, cinsellik, Biyolojik yeniden üretim kapasitesi, Mülkiyet ve ekonomik kaynaklar,Annelik ve ev kadınlığı rollerinin yüceltilmesi, hareketliliktir.
4.Soru
Önce genel sosyolojide kent sosyolojisi araştırmalarıyla daha sonra suçbilimde etkili olan ve çevresel yaklaşım olarak da adlandırılan sembolik etkileşimci bir yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Chicago yaklaşımı |
çatışmacı yaklaşım |
Sosyal kontrol yaklaşımı |
işlevselci yaklaşım |
Sosyolojik yaklaşım |
Chicago ekolü, önce genel sosyolojide kent sosyolojisi araştırmalarıyla daha sonra suçbilimde etkili olan ve çevresel yaklaşım olarak da adlandırılan sembolik etkileşimci bir yaklaşımdır. İnsan davranışının genetik ve kişisel etkenlerce değil sosyal ve fiziki çevre tarafından belirlendiğini savunan teoridir.
5.Soru
Kültürün failin seçiminden ya da toplumsal dünyayı yorumlamasından çok, toplumsal yapının örgütlenmesinden veya ihtiyaçlardan çıktığını öne süren kültürel yaklaşım hangisidir?
Marksist yaklaşım |
İşlevselci yaklaşım |
Frankfurt Okulu yaklaşımı |
Britanya Kültürel Çalışmalar Okulu yaklaşımı |
Kültürel Hegemonya yaklaşımı |
Genel olarak işlevselci sosyoloji, özel olarak Durkheim, eylem, inanç ve duygu biçimlerinin, yani kültürün failin seçiminden ya da toplumsal dünyayı yorumlamasından çok, toplumsal yapının örgütlenmesinden veya ihtiyaçlardan çıktığını öne sürer. Doğru cevap B’dir.
6.Soru
Kültürel Gecikme kavramı kim tarafından ortaya atılmıştır?
Ogburn |
Appadurai |
Robertson |
Tomlinson |
Parsons |
Kültürel Gecikme kavramı Amerikalı toplumbilimci William Ogburn (1886-1959) tarafından ortaya atılmıştır. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Çocuklar üzerinde aile denetiminin sağlanması, düğün masraflarının azaltılması, yeni evliler ve dünürler arasında birliğin artırılması gibi nedenlerle yapılan berdelin tanımı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Akrabalığın annenin tarafına bağlı olduğu evliliklerdir. |
Aralarında kan davası olan iki ailenin kan davasına son vererek barış yapmak amacıyla çocuklarını evlendirmeleri şeklinde gerçekleşen evliliklerdir. |
Birbirine yakın yaşlarda oğulları ve kızları olan iki ailenin aralarında anlaşarak kızları- nı aileye gelin olarak vermesi ve aynı ailenin kızını gelin olarak alması anlamına gelir. |
Dul kalan erkeğin, ölmüş olan karısının kız kardeşlerinden biriyle evlenmesiyle gerçekleşen evliliktir. |
Evlenen çiftin dayının yanına yerleştiği ve annenin çocukla birlikte burada yaşadığı durumdur. |
“Kepir” ya da “değişik yapma” olarak da bilinen Berdel, birbirine yakın yaşlarda oğulları ve kızları olan iki ailenin aralarında anlaşarak kızları- nı aileye gelin olarak vermesi ve aynı ailenin kızını gelin olarak alması anlamına gelir. Diğer bir deyişle iki erkeğin birbirlerinin kız kardeşleri ile evlenmesidir.
8.Soru
Geniş halk kesimlerinin tüketimi için üretilen ve yaygın olarak tüketilen kültür türüne ne ad verilir?
Yüksek kültür |
Kitle kültürü |
Popüler kültür |
Karşı kültür |
Halk kültürü |
Popüler kültür de büyük ölçüde kültür endüstrisi ürünlerinden oluşur. Bu anlamda, geniş halk kesimlerinin tüketimi için üretilen ve yaygın olarak tüketilen bir kültürdür.
9.Soru
“insanın toplumsal yaşamının, insan grupları ile toplumlarının bilimsel
incelemesi" tanımı aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?
Toplum |
Psikoloji |
Sosyoloji |
Toplum tipleri |
Toplumsal yapı |
Sosyoloji, “insanın toplumsal yaşamının, insan grupları ile toplumlarının bilimsel incelemesi”, “modern toplumlarda insan gruplarının ve toplumsal yaşamın sistematik ve planlı olarak çalışılması” veya “insan toplumlarının ve toplumu oluşturan gruplardaki insan davranışının bilimsel olarak incelenmesi” olarak tanımlanabilir. Başka bir deyişle sosyoloji, toplumun, toplumsal etkileşimin, bireyle toplum arasındaki ilişkinin, toplumsal kurumların yapılarının ve birbirleriyle ilişkilerinin bilimsel olarak incelenmesidir.
Sosyoloji makro düzeyde toplumsal kurumların ya da toplumların yapısını ve değişimini, mikro düzeyde grupları, gruplar arasındaki etkileşimi ve toplumsal rolleri inceler. Yüz yüze etkileşim hâlindeki gündelik davranışların incelenmesine genellikle mikrososyoloji, siyasal sistem ya da ekonomik düzen gibi büyük ölçekli toplumsal düzenlerin çözümlenmesine ise makrososyoloji adı verilir.
10.Soru
Feminizm yaklaşımı aşağıdakilerden hangisini temsil etmektedir?
Cinsiyetleri nedeniyle dışlanan ve baskı altına alınan kadınların maruz kaldıkları eşitsizliklere ve haksızlıklara karşı verdikleri örgütlü mücadeleyi destekler. |
Sanat, müzik, edebiyat, kültür ve sosyal bilimlerde etkili olan bir yaklaşımdır. |
Sosyolojide toplumsal eyleme, toplumsal etkileşime, anlamlandırma ve yorumlama süreçlerine ağırlık veren bir yaklaşımdır. |
En önemli temsilcisi Jürgen Habermas’dir. |
Küçük ölçekli, yüz-yüze etkileşimler üzerinde yoğunlaşır. |
Doğru cevap A şıkkıdır. Feminizm, cinsiyetleri nedeniyle dışlanan ve baskı altına alınan kadınların maruz kaldıkları eşitsizliklere ve haksızlıklara karşı verdikleri örgütlü mücadeleyi destekleyen feminist yazarların erkek egemen bilgi sistemine karşı eleştirel olarak geliştirdikleri feminist bilgi birikimi olarak tanımlanabilir.
11.Soru
Bir rejim, sosyal sistem ya da siyasi iktidarın baskıdan çok geniş toplum kesimlerinin rıza göstermesi sonucu ortaya çıkan egemenlik biçimine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Etnosantrizm |
Kültürel Determinizm |
Paradigma |
Hegemonya |
Kültürel Rölativizm |
Bir rejim, sosyal sistem ya da siyasi iktidarın baskıdan çok geniş toplum kesimlerinin ona rıza göstermesi sonucu ortaya çıkan egemenlik biçimine hegemonya denilmektedir. Doğru cevap D'dir.
12.Soru
Toplumda hangi davranışların uygun sayılacağına ilişkin düşüncelerden oluşan inanç, ideal ve standartlara ne ad verilir?
Değer |
Norm |
Rol |
Toplumsallaşma |
Toplumsal yapı |
Değerler Toplumda hangi davranışların uygun sayılacağına ilişkin düşüncelerden oluşan inanç, ideal ve standartlardır.
13.Soru
Weber'e göre güç-otorite ilişkisi çerçevesinde iktidar meşruiyetini liderin olağanüstü olduğuna inanılan niteliklerinden kaynaklanan otorite tipine ne ad verilir?
Geleneksel otorite |
Yasal-akılcı otorite |
Rasyonel otorite |
Karizmatik otorite |
Klasik otorite |
Karizmatik otorite
14.Soru
Toplumun varlıklı kesimlerine mensup bireylerin vergi kaçırma, yasa dışı satışlar, menkul ve gayrimenkul sahtekârlıkları, zimmete para geçirme gibi işledikleri suçlar hangi suç türü kapsamında değerlendirilir?
Sibersuç |
Cinsel suçlar |
Duygusal suçlar |
Beyaz yakalı suçlar |
Alkol, uyuşturucu ve sağlık suçları |
Toplumun varlıklı kesimlerine mensup bireylerin vergi kaçırma, yasa dışı satışlar, menkul ve gayrimenkul sahtekârlıkları, zimmete para geçirme gibi işledikleri suçlar beyaz yakalı suçlara örnektir. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
Kültürün değişmez ve çok güçlü olduğu, içinde yer alan bireylerin de onun bir nevi esiri olduğu düşüncesine ne ad verilir?
Kültürel Emperyalizm |
Kültürel Determinizm |
Kültürel Çeşitlilik |
Kültürel Değer |
Kültürel Hegemonya |
Kültürel Determinizm Kültürün değişmez ve çok güçlü, içinde yer alan bireylerin de onun bir nevi esiri olduğu düşüncesidir. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
“Kötülüğün varlığı ve gerçeği karşısında Tanrı’nın iyilik ve adilliğinin onaylanması” tanımı aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?
Asetizm |
Teodise |
Mistisizm |
Hierophany |
Concordat |
Kötülüğün varlığı ve gerçeği karşısında Tanrı’nın iyilik ve adilliğinin onaylanması “teodise” kavramı ile karşılık bulur. Asetizm ve mistisizm, Weber’in karşılaştırmalı din incelemelerinde kullandığı tipolojiler iken, “hierophany” zihnimizde kutsallık temelli yaptığımız bir sıralamaya işaret eder. Concordat ise din ve devlet arasında birbirinin özerk alanını tanıyan uylaşım anlamına gelmektedir. Doğru cevap B’dir.
17.Soru
Dinin toplumsal değişmeyle ilişkisi bağlamında aşağıda İran ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
İran’da yaşanan İslam devrimi Şii İslam’ın “Ayetullah” kavramına sahip olmasıyla da ilgilidir |
Ayetullah’ın Tanrı adına hüküm vermesi İran’daki sekülerleşmeyi zayıflatmaktadır |
İran’daki dini devrim hareketi daha yüksek sekülerleşme vaadi taşır |
Türkiye’ye kıyasla İran sekülerleşme bakımından daha büyük potansiyel taşır |
İran için sekülerleşme olasılığını zayıflatan faktör fen bilimlerinin zayıf olmasıdır |
Gerek Hıristiyanlık gerekse de İslam din ve seküler yaşam arasında çeşitli gerilim ve çatışma dönemlerine tanıklık ettiler. Hatta yüzyılımızda İran’da bir İslam devrimi yaşandı. Bu devrimin gerçekleşebilmesi İran’ın toplumsal dinamikleriyle ilgili olduğu kadar Şii İslam’ın “Ayetullah” kavramına sahip olmasıyla da ilgilidir. Tanrı’nın işaretlerini okuma yetisine sahip olduğu varsayılan Ayetullah clericus anlamında din adamıdır ve Tanrı adına hüküm verdiği kabul edilir. Sünni İslam hükmü tanrıya bırakmış ve seküler otoriteyi tanımış clericus niteliği olmayan din adamlarından ve din otoritelerinden beslenir. Dini devrim hareketi olumsuz toplumsal sonuçlarına rağmen din sosyolojisi açısından bakıldığında daha yüksek sekülerleşme vaadi taşır. Çünkü dini beklentilerin boşa çıkması dini devrim hareketinin sonunu hazırladığı gibi, karşıt hareketlerin güç kazanmasına da zemin hazırlayabilir. Buradan bakıldığında gerek Osmanlı gerek de Cumhuriyet dönemlerinde Sünni ulemanın din uzmanları olarak hizmet gördüğü ve devlet kurumu içinde yer aldığı modele sahip Türkiye’ye kıyasla İran sekülerleşme bakımından daha büyük potansiyel taşır. Çünkü devletten ayrı bir din adamları sınıfı vardır ve ayırmaya karar verdiklerinde concordat tarzı bir modele sahip olabilirler. Bunun önündeki tek engel “bilinç sekülerleşmesi”dir ve bu tarz sekülerleşme fen bilimlerinin zayıf olduğu toplumlarda hayat bulmaz; İran için sekülerleşme olasılığını zayıflatan faktör de budur. Görüldüğü üzere tek yanlış seçenek B’dir.
18.Soru
Hukuk kurallarının temel işlevleri kaç başlık altında incelemek mümkündür?
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
Hukuk kurallarının işlevlerini üç ana başlıkta sınıflayabiliriz (Milovanovic, 2003: 14);
1. Baskıcı: Yasalar az ya da çok zorlayıcı olabilirler. Sosyal kontrol sistemlerinde çeşitli düzeylerde fiziki baskı söz konusudur.
2. Kolaylaştırıcı: Yasalar davranışlara ilişkin beklentileri kesinleştirir ve tahmin edilebilir kılar.
3. İdeolojik: Bir inanç sistemi olarak ideoloji hukuk kurallarında yansır, belirli değerlere bağlı olarak ortaya çıkar.
19.Soru
1960’larda Latin Amerikalı akademisyenlerin azgelişmişliği Latin Amerika perspektifinden açıklama çabalarını içeren bir dizi kurama verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Postmodern toplum kuramı |
Bağımlılık okulu |
Dünya sistemi teorisi |
Siber fiziksel sistem |
Konsensüs teorileri |
Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. Bağımlılık okulu, 1960’larda Latin Amerikalı akademisyenlerin azgelişmişliği Latin Amerika perspektifinden açıklama çabalarını içeren bir dizi kurama verilen addır.
20.Soru
Geleneksel toplumlar I. Avcı toplumlar II. Toplayıcı toplumlar III. Tarım toplumları . Yukarıdakilerden hangisi/hangileri modernlik öncesi toplum tiplerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II, III ve IV |
En genel düzeyde toplumlar geleneksel (ya da modernlik öncesi) toplumlar ve modern toplumlar olarak ikiye ayrılır. Modernlik öncesi toplumları da birkaç türe ayırmak mümkündür. Avcı ve toplayıcı toplumlar, insanların yaşamlarını bitkileri toplama ve hayvanları avlama yoluyla sürdürdükleri, birkaç düzine gibi nispeten az sayıda insandan oluşan ve eşitsizliğin çok az olduğu toplumlardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ