Tanzimat ikinci kuşak sanatçılarından Sami Paşazâde Sezai, “Namık Kemal’i üstat olarak tanımasına rağmen, Beşir Fuad’ın tenkitleriyle başlayan realist akımın da tesirinde kalır. Bu bakımdan o, son devir Türk edebiyatında romantizmden realizme geçişi hazırlayan bir yazar olarak telakki edilebilir. Tabiatı bitip tükenmez bir kaynak olarak değerlendiren Sezai, bu değişmeyen kaynakları işlediği için edebiyatta bilim ve teknikte olduğu gibi bir ilerleme olamayacağını iddia eder. “Küçük Şeyler Mukaddimesi”nde güzel yazılmak şartıyla her şeyin edebiyata konu olabileceğini söyleyen Sami Paşazâde Sezai’ye göre Güneş sistemini anlatmakla küçücük bir böceğin kalbini incelemek edebiyat bakımından birbirine eşittir. Edebiyatımızda “samimiyet ve vuzuh” olmadığını dile ge­tiren Sezai, edebî eserde bu unsurlarla birlikte herkesin bakıp da göremediği güzellikle­rin duyurulmasını arar ve edebiyatın beğendirme, sevdirme gibi görevlerinin olduğunu söyler.