Muallim Naci, Tercüman-ı Hakikat gazetesinde genç şairlerin yayımlanması için gönder­dikleri şiirleri dil ve üslup yönünden değerlendirir ve bu şiirlerle ilgili eleştirel görüşlerini dile getirir. Muallim, Muallim Naci’nin bu değerlendirmelerinden ve gazeteye gönderilen şiirlerden önemli gördüklerini topladığı kitabın adıdır. Muallim Naci, gelen şiirleri dil ve ifade, vezin ve kafiye, anlam, edebî sanatlar, fikir, ha­yal ve üslup bakımından eleştirir. Muallim Naci, 1890 yılında yayımlanan Istılâhât-ı Edebiyye adlı kitabında edebiyat terimlerini örneklerle açık­lar ve değerlendirmelerde bulunur. Istılâhât-ı Edebiyye adlı kitabın başındaki “İhtar” başlıklı bölümde, edebiyat terimleriyle ilgili hükümlerini Türk edebiyatının bugünkü ve gelecekteki durumuna göre verdiğini dile getiren Muallim Naci, eskiden beri Arap ve Fars edebiyatlarının üslupları­nın olduğu gibi kabul edilmesine taraftar olmadığını ifade eder.