Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 2 Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi siyasi içerikli eserlerden değildir?
Yadigar-ı Harb |
Liberte |
Finten |
Eşber |
Duhter-i Hindu |
Eşberi siyasi içerikli eserlerden değildir. Konusunu tarihten alır.
2.Soru
I. Türk edebiyatında küçük hikâyenin öncüsüdür.
II. Hikâyeyi bağımsız bir tür olarak ilk kez kabul eden Sami Paşazâde Sezai’dir.
III. Hikâyelerinde gündelik hayatta örneklerine rastlanan konulara yer vermemiştir.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi Sami Paşazâde Sezai ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız I |
I, II |
I, III |
II, III |
I, II ve III |
Sami Paşazâde Sezai, Türk edebiyatında küçük hikâyenin öncüsüdür. Hikâye, onun kaleminden çıkan ürünlerle Batı tarzında başarılı örneklerine kavuşur. Hikâyeyi bağımsız bir tür olarak ilk kez kabul eden de odur. Hikâye, ilk defa onun kaleminde ahlaki, dinî, tasavvufi, hikemi, fikrî, ulvi, uhrevi bir mesaj taşımaktan çıkarak modern yapıya kavuşur. Küçük Şeyler’in “Mukaddime”sinde “dünyada bir zerre yoktur ki güzel yazılmak şartıyla bir mevzu-ı mühim (önemli konu) addedilmesin (sayılmasın, kabul edilmesin)” (Sami Paşazâde Sezai, 2003, s. 101) diyen yazar, kitabının adına uygun düşecek şekilde küçük, sıradan, önemsiz gibi görülen, günlük hayatta örneklerine rastlanan konulardan hikâyeler çıkarmasını bilir.
3.Soru
Tanzimat ikinci kuşak sanatçılarından olan ve “Namık Kemal’i üstat olarak tanımasına rağmen Beşir Fuad’ın tenkitleriyle başlayan realist akımın da tesirinde kalan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Sami Paşazade Sezai |
Recaizâde Mahmut Ekrem |
Muallim Naci |
Abdül Hak Hamit |
Şinasi Ziya Paşa |
Tanzimat ikinci kuşak sanatçılarından olan ve “Namık Kemal’i üstat olarak tanımasına rağmen Beşir Fuad’ın tenkitleriyle başlayan realist akımın da tesirinde kalan kişi Sami Paşazade Sezai’dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Recaizâde Mahmut Ekrem’in eserleri ve onlarla ilgili bilgileri doğru olarak verilmiştir?
Atala yahut Amerika Vahşileri dört perdelik bir dramdır ve bu oyunda kocası savaşa giden yeni evlenmiş bir kontese göz koyan saray bakıcısının kötü emelleri ele alınmıştır. |
Afîfe Anjelik beş perdelik bir dramdır ve Türkçede romandan piyes çıkarmanın ilk örneği olmuştur. |
Afîfe Anjelik yazarın ilk eseridir ve konusunu Geneviéve de Barabant efsanesinden almıştır. |
Vuslat yahut Süreksiz Sevinç oyunun konusu Binbir Gündüz Hikâyeleri’nden alınmıştır ve bu eser kitap olarak ancak yazarın ölümünden sonra oğlu Ercüment Ekrem tarafından yayımlanmıştır. |
Çok Bilen Çok Yanılır yazarın ilk eseridir ve bu oyunun konusu Namık Kemal’in Zavallı Çocuk oyunundan alınmıştır. |
Doğru cevap C dir. Afîfe Anjelik Recaizâde Mahmut Ekrem’in ilk eseridir ve konusunu Geneviéve de Barabant efsanesinden almıştır.
5.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi kölelik, esaret konusunu içermemektedir?
Sami Paşazâde Sezai'nin Sergüzeşt adlı romanı |
Sami Paşazâde Sezai'nin “Düğün” adlı hikayesi |
Sami Paşazâde Sezai'nin “Bir Kitabe-i Seng-i Mezar” adlı hikayesi |
Ahmet Midhat Efendi’nin Felatun Bey ile Râkım Efendi adlı romanı |
Namık Kemal’in İntibah adlı romanı |
Doğru cebap C dir. Sami Paşazâde Sezai'nin “Bir Kitabe-i Seng-i Mezar” adlı hikayesi kölelik, esaret konusunu içermemektedir.
6.Soru
Kırk kadar eserinin yirmi beşini tiyatro eseri olarak yazan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Muallim Naci |
Sami Paiazâde Sezai |
Abdülhak Hâmit Tarhan |
Recaizâde Mahmut Ekrem |
Namık Kemal |
Abdülhak Hâmit, kırk kadar eserinin yirmi beşini -yarım kalan Kanuni’nin Vicdan
Azabı’nı da ilave edersek- tiyatro eseri olarak yazmıştır.
7.Soru
Recaizade Mahmut Ekrem’in kaleme aldığı ilk tiyatro eserinin adı nedir?
Zavallı Çocuk
|
Binbir Gündüz Hikâyeleri
|
Vuslat
|
Sabr u Sebat
|
Afife Anjelik |
Yazarın ilk tiyatro eseri Afife Anjelik’tir.
8.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Muallim Naci’nin Saadet gazetesinde yayımlanan yazılarından oluşur?
İntikad |
Demdeme |
Mektuplarım |
Istılahat-ı Edebiyye |
Muhaberat ve Muhevarat |
Demdeme Muallim Naci’nin Saadet gazetesinde yayımlanan yazılarından oluşur.
9.Soru
Hangi yazarın, hangi eserinin konusu küçük yaşta öksüz ve yetim kalmış Anadolu’dan getirilen bir kız çocuğunun evlatlık olarak verilmesi ve kendisine karşı gösterilen ilgiye ve tedavi çabalarına rağmen yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak ölmesidir?
hmet Midhat Efendi - Felatun Bey ile Râkım Efendi |
Sami Paşazâde Sezai - Pandomima |
Recaizâde Mahmut Ekrem - Şemsa |
Namık Kemal - İntibah |
Sami Paşazâde Sezai - Sergüzeşt |
Doğru cevap C dir. Recaizâde Mahmut Ekrem'in Şemsa adlı serinin konusu küçük yaşta öksüz ve yetim kalmış Anadolu’dan getirilen bir kız çocuğunun evlatlık olarak verilmesi ve kendisine karşı gösterilen ilgiye ve tedavi çabalarına rağmen yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak ölmesidir
10.Soru
Tercüman-ı Hakikat gazetesinde genç şairlerin yayımlanması için gönderdikleri şiirleri dil ve üslup yönünden değerlendiren ve bu şiirlerle ilgili eleştirel görüşlerini dile getiren Tanzimat Dönemi tenkit tarihi yazarı kimdir?
Namık Kemal |
Beşir Fuad |
Abdülhak Hamit |
Muallim Naci |
Sami Paşazade |
Muallim Naci, Tercüman-ı Hakikat gazetesinde genç şairlerin yayımlanması için gönderdikleri şiirleri dil ve üslup yönünden değerlendirir ve bu şiirlerle ilgili eleştirel görüşlerini dile getirir. Muallim, Muallim Naci’nin bu değerlendirmelerinden ve gazeteye gönderilen şiirlerden önemli gördüklerini topladığı kitabın adıdır. Muallim Naci, gönderilen şiirler arasından çok kötü olup da düzeltilemeyecek kadar kötü olanlar dışındakileri yayımlar. Gönderilen şiirlerdeki vezin hatalarını gösterir, sorunlu ifadeleri düzeltir, imla, noktalama ve gramer hatalarını bulur. Gazeteye gönderilen kötü şiirleri de yayımladığı için eleştirilen Muallim Naci, gençleri teşvik etmek için kusurlu olsalar bile bu şiirleri yayımladıklarını söyleyerek yaptığı işi gerekçelendirir. Bu bağlamda Naci, gençlere edebiyatla ilgili ciddi tavsiyelerde bulunarak onları cesaretlendirir ve edebiyata hevesli gençleri çevresinde toplar.
11.Soru
Küçük Şeyler adlı kitabın esareti konu alan en uzun hikâyesi aşağıdakilerden hangisidir?
Arlezyalı
|
Pandomima
|
Kediler
|
Hiç
|
Düğün |
Küçük Şeyler’de yer alan hikâyelerin en uzun olanı Düğün’de devrin önemli problemlerinden biri olan esaret konu alınır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Recaizâde Mahmut Ekrem’e getirilen eleştirilerden değildir?
Derin fikirlerin, felsefi ıstırapların şairi olmayışı
|
“Dil, vezin, kafiye” konularında yetersiz oluşu
|
Şiirde gerçek anlamda yetenek sahibi olmayışı
|
Manzumelerinde derinlik ve coşkunun hakim olması
|
Aruz veznine hâkim olamayışı |
Hiçbir zaman derin fikirlerin, felsefi ıstırapların şairi olmamıştır. Bu açıdan ona en sık yöneltilen eleştirilerden birisi, manzumelerinde Abdülhak Hâmit’teki derinliğin ve Namık Kemal’deki coşkunluğun olmayışıdır.
13.Soru
Türk edebiyatında hikâye ve roman farkının yeterince tartışılmadığı bir dönemde bu iki türün birbirinden farklı yanlarına dikkat çekerek romanı “büyük hikâye”, hikâyeyi ise “ufak hikâye” şeklinde adlandıran yazar kimdir?
Sami Paşazâde Sezai |
Namık Kemal |
Ahmet Midhat Efendi |
Recaizâde Mahmut Ekrem |
Nabizâde Nâzım |
Recaizâde Mahmut Ekrem, henüz Türk edebiyatında hikâye ve roman farkının yeterince tartışılmadığı, ayrımının gereğince yapılmadığı bir dönemde hikâye ile roman konusunda bazı görüşler getirir, bu iki türün birbirinden farklı yanlarına dikkat çeker. Romanı “büyük hikâye”, hikâyeyi ise “ufak hikâye” şeklinde adlandırır.
14.Soru
Muallim Naci'nin Recaizade Mahmut Ekrem'in III. Zemzeme’nin ön sözünde kendisi ile ilgili yaptığı eleştirilere karşı cevap niteliğinde yazmış olduğu ve Saadet gazetesinde yayımladığı eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Muallim |
Demdeme |
İntikad |
Istılâhât-ı Edebiyye |
Muhaberât ve Muheverât |
Saadet gazetesinde yayımlanan yazılardan oluşan Demdeme, Recaizâde Mahmut Ekrem’in eleştirilerine karşı cevap niteliğindedir. Recaizâde Ekrem, III. Zemzeme’nin ön sözünde Naci’yi aşağılayıcı tarzda ifadeler kullanır. Takdir-i Elhan’da ise, Menemenlizade Mehmet Tahir’in, Naci’nin “Gark-ı Nur” redifli gazeline yazdığı nazirenin üstünü çizmesini takdir eder. Bununla birlikte Ekrem, “III. Zemzeme Mukaddimesi”nde şiirde güzellik konusuna değindikten sonra bu konudaki düşüncelerini desteklemek için Nef ’i, Nedim, Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal ve Nabizâde Nâzım’dan örnekler alır. Bunları bazı yönleriyle güzel bulan Ekrem, en güzel şiire örnek olarak ise Abdülhak Hâmit’ten bir metin alır. Devrin ünlü şairi Muallim Naci’den hiçbir örnek almadığı gibi ona tarizde bulunur. Recaizâde Mahmut Ekrem ve Muallim Naci arasındaki gerginlikte, Muallim Naci’nin Tercüman-ı Hakikat’te II. Zemzeme’den bahsetmemesinin de etkisi söz konusudur. Aslında Ekrem, kitabını Muallim Naci’ye değil; Ahmet Midhat Efendi’ye gönderir. Ancak gazetenin edebiyat sütununu idare eden Muallim Naci’nin kitabından bahsetmemesinden hoşnutsuzluk duyar. Muallim Naci, Demdeme’de Recaizâde Mahmut Ekrem’i sert ve alaycı bir üslupla eleştirir. Ekrem’in gençlik şiirlerinden örnekler alır ve bu şiirler üzerinden onun şairliğini ve şiir dilini küçümser.
15.Soru
Aşağıdaki karakterlerden hangisi Sami Paşazâde Sezai’nin Sergüzeşt romanına ait değil?
Dilber |
Mustafa Efendi |
Latife |
Şemsa |
Âsâf Paşa |
Doğru cevap D dir. Şemsa Sami Paşazâde Sezai’nin Sergüzeşt romanın değil, Recaizâde Mahmut Ekrem’in hikayesinin kahramanıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Sami Paşazâde Sezai’nin “Zemzeme Hakkında” başlıklı yazısı ile ilgili değildir?
Recaizâde Mahmut Ekrem, Namık Kemal ve Abdülhak Hâmit’le ilgili öznel ve hissî değerlendirmeler bulunmaktadır. |
Öznel ve hissî değerlendirmelerden ziyade nesnel bir eleştiri niteliğindedir. |
Recaizâde Mahmut Ekrem’in İkinci Zemzeme’si üzerine kaleme alınmıştır. |
Zemzeme’den örnekler verilerek yeni edebiyatı yücelten ifadeler desteklenmiştir. |
Recaizâde Mahmut Ekrem, Namık Kemal ve Abdülhak Hâmit'ten övgü ve takdirle bahsedilmiştir. |
Sami Paşazâde Sezai’nin eleştirilerinden birisi “Zemzeme Hakkında” başlıklı yazısıdır. Sezai, bu yazısında nesnel bir eleştiriden ziyade Recaizâde Mahmut Ekrem, Namık Kemal ve Abdülhak Hâmit’le ilgili öznel ve hissî değerlendirmelerine yer verir. Söz konusu üç şairi ayrıcalıklı kılarak onların edebiyatımızdaki yerlerini övgü ve takdir içeren hayranlık ifadeleriyle tayin eder. Osmanlıların hakikat-perver şairi olarak nitelendirdiği Recaizâde Mahmut Ekrem’in İkinci Zemzeme’si üzerine kaleme aldığı bu yazısında Zemzeme’den örnekler vererek yeni edebiyatı yüceltir. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
I. Gazeteye gönderilen şiirlerin değerlendirmelerini ve bu şiirlerden önemli gördüklerini topladığı kitabın adıdır.
II. Şiirleri dil ve ifade, vezin ve kafiye, anlam, edebî sanatlar, fikir, hayal ve üslup bakımından eleştirir.
III. “İhtar” başlıklı bölümde, edebiyat terimleriyle ilgili hükümlerini Türk edebiyatının bugünkü ve gelecekteki durumuna göre verdiğini dile getirmiştir.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi Muallim Naci’nin Muallim adlı eseri ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I, II |
II, III |
I, III |
Muallim Naci, Tercüman-ı Hakikat gazetesinde genç şairlerin yayımlanması için gönderdikleri şiirleri dil ve üslup yönünden değerlendirir ve bu şiirlerle ilgili eleştirel görüşlerini dile getirir. Muallim, Muallim Naci’nin bu değerlendirmelerinden ve gazeteye gönderilen şiirlerden önemli gördüklerini topladığı kitabın adıdır. Muallim Naci, gelen şiirleri dil ve ifade, vezin ve kafiye, anlam, edebî sanatlar, fikir, hayal ve üslup bakımından eleştirir. Muallim Naci, 1890 yılında yayımlanan Istılâhât-ı Edebiyye adlı kitabında edebiyat terimlerini örneklerle açıklar ve değerlendirmelerde bulunur. Istılâhât-ı Edebiyye adlı kitabın başındaki “İhtar” başlıklı bölümde, edebiyat terimleriyle ilgili hükümlerini Türk edebiyatının bugünkü ve gelecekteki durumuna göre verdiğini dile getiren Muallim Naci, eskiden beri Arap ve Fars edebiyatlarının üsluplarının olduğu gibi kabul edilmesine taraftar olmadığını ifade eder.
18.Soru
Recaizâde Mahmut Ekrem’in Mekteb-i Mülkiye’deki “Edebiyat-ı Osmaniye” dersi için yazdığı ve Batı tesirindeki Türk edebiyatının kuramsal kısmını oluşturan belagat ve edebiyat teorisi kitabının adı nedir?
“III. Zemzeme Mukaddimesi” |
Ta’lîm-i Edebiyat |
Takdir-i Elhan |
Takrizat |
Musahabe |
Servet-i Fünûn edebiyatının teorisyeniolarak görülen Recaizâde Mahmut Ekrem, Ta’lîm-i
Edebiyat, Takdir-i Elhan, “III. Zemzeme Mukaddimesi” ve Takrizat adlı eserlerinde sanat, edebiyat ve şiirle ilgili eleştirilerini dile getirir. Ta’lîm-i Edebiyat (1879), Recaizâde Mahmut Ekrem’in Mekteb-i Mülkiye’deki “Edebiyat-ı Osmaniye” dersi için yazdığı ve yeni edebiyatın kuramsal kısmını oluşturan belagat ve edebiyat teorisi kitabıdır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sami Paşazâde Sezai’nin edebi özelliklerinden biri değildir?
Edebiyatta bilim ve teknikte olduğu gibi bir ilerleme olacağını iddia eder |
Tabiatı bitip tükenmez bir kaynak olarak değerlendirmez |
Abdühâk Hâmit ve Recaizâde Ekrem gibi tabiatı üstat olarak görür |
Her şeyin edebiyata konu olamayacağını söyler |
Sami Paşazâde Sezai realist ve natüralist anlayışa uzaktır |
Edebiyata atfettiği önemi yazılarında da vurgulayan Sezai de Abdühâk Hâmit ve Recaizâde Ekrem gibi tabiatı üstat olarak görür. Tabiatı bitip tükenmez bir kaynak olarak değerlendiren Sezai, bu değişmeyen kaynakları işlediği için edebiyatta bilim ve teknikte olduğu gibi bir ilerleme olamayacağını iddia eder. Ona göre, edebiyattaki değişiklik, sanatçıların duyuş ve düşünüşlerini anlatış tarzlarında ve üsluplarında ortaya çıkar. Bu görüşlerden yola çıkan Sezai’ye göre edebiyat, eskimeyen bir sanat dalıdır (Güven, 2009, s.160).
“Küçük Şeyler Mukaddimesi”nde güzel yazılmak şartıyla her şeyin edebiyata konu olabileceğini söyleyen Sami Paşazâde Sezai’ye göre Güneş sistemini anlatmakla küçücük bir böceğin kalbini incelemek edebiyat bakımından birbirine eşittir. En mükemmel kitaplarda bile eksik olan bazı küçük şeylerin edebiyat bakımından öneminin büyük olduğunu dile getirir (Samipaşazâde Sezai, 2003a, s.101).
20.Soru
Recaizade Mahmut Ekremin eserlerinden olan Talim-i Edebiyat hangi yılda yazılmıştır?
1874 |
1876 |
1879 |
1881 |
1885 |
Recaizade Mahmut Ekremin eserlerinden olan Talim-i Edebiyat 1879 yılında yazılmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ