Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 2 Deneme Sınavı Sorusu #1008488
Aşağıdakilerden hangisi Talîm-I Edebiyat’ın özelliklerindendir?
Arap edebiyatının edebi sanatlarını övmesi |
Arap edebiyatına ve belagatına bağlı tavır sergilemesi |
Eski edebiyatın retorik geleneğine bağlı kalması |
Arap edebiyatının edebi sanatlarıyla hesaplaşması |
Modern edebiyat retoriğinin son örneği olması |
Ta’lîm-i Edebiyat, Arap edebiyatının “bedî ve beyan”ıyla (edebi sanatlarıyla) hesaplaşmamızın başlangıç noktasıdır. Ta’lîm-i Edebiyat’tan önce söz sanatları hakkında görüşlerini açıklayanlar, Arap edebiyatına ve belagatine bağlı bir tavır sergilerler. Ta’lîm-i Edebiyat’la birlikte bu anlayış kırılır (Tanpınar, 2003, s. 496-497). Ekrem, kitabında Fransız liselerinde okutulan teori kitaplarından da esinlenmiştir. Kendisi de Fransız edebiyatından bazı eserlere başvurduğunu ve bizim edebiyatımıza fayda sağlayacağını düşündüğü konuları kitabına alırken çekinmediğini dile getirir (Recaizâde Mahmut Ekrem, 2011, s. 25). Bu bağlamda Ekrem’in hem konuları sınıflandırma biçiminde yenilik yapması hem de edebiyattan estetiğe ve psikolojiye doğru bir çıkış araması kitabın önemli taraflarındandır.
Genç nesilde yeni bir edebiyat anlayışının oluşmasına etki eden Ta’lîm-i Edebiyat, sebep olduğu tartışmalarla da söz konusu edebiyat anlayışının yerleşmesine ve Türk edebiyatının modernleşme sürecinin hızlanmasına katkı sağlar (Sazyek, 2013, s. 2228). Ta’lîm-i Edebiyat’ın Türk edebiyatı açısından önemli noktalarından birisi de Recaizâde Mahmut Ekrem’in yenileşme yolunda önemli bir adım atması ve eski edebiyatın retorik geleneğinin dışına çıkarak modern edebiyat retoriğinin ilk örneğini vermiş olmasıdır. Kitapta Namık Kemal’in 1866 yılında Tasvir-i Efkâr’da yayımlanan “Lisân-ı Osmanî’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazatı Şâmildir” makalesindeki görüşlerden esinlenme söz konusudur. Ekrem’in Ta’lîm-i Edebiyat’ın başında ve sonunda bu makaleden bazı alıntılar yaptığı görülmektedir. Namık Kemal’in; ifadenin, külfetli sanatlardan arındırılması ve lisanımıza özgü bir belagat kitabı hazırlanmasına ilişkin görüşleri âdeta Ekrem’in de çıkış noktası olmuştur.
Yorumlar
- 0 Yorum