Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 2 Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Yeni edebiyatın kuramsal zeminini inşa etme çabasında olmuşlardır.
II. Estetik kaygıları yoktur.
III. Divan edebiyatının kalıplaşmış yapısına yönelik eleştirilerini dile getirmişlerdir.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi Tanzimat Dönemi Türk edebiyatının ikinci kuşağı ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I, III |
II, III |
I, II |
Edebiyatın ana gayesini sanat olarak gören ve estetik kaygıları ön plana çıkaran ikinci kuşak sanatçıları, hem divan edebiyatının kalıplaşmış yapısına yönelik eleştirilerini dile getirirler hem de yeni edebiyatın kuramsal ve estetik zeminini inşa etme çabasında olurlar. Bu çerçevede edebiyat teorisi ve tenkit üzerinde yoğunlaşırlar.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Talîm-I Edebiyat’ın özelliklerindendir?
Arap edebiyatının edebi sanatlarını övmesi |
Arap edebiyatına ve belagatına bağlı tavır sergilemesi |
Eski edebiyatın retorik geleneğine bağlı kalması |
Arap edebiyatının edebi sanatlarıyla hesaplaşması |
Modern edebiyat retoriğinin son örneği olması |
Ta’lîm-i Edebiyat, Arap edebiyatının “bedî ve beyan”ıyla (edebi sanatlarıyla) hesaplaşmamızın başlangıç noktasıdır. Ta’lîm-i Edebiyat’tan önce söz sanatları hakkında görüşlerini açıklayanlar, Arap edebiyatına ve belagatine bağlı bir tavır sergilerler. Ta’lîm-i Edebiyat’la birlikte bu anlayış kırılır (Tanpınar, 2003, s. 496-497). Ekrem, kitabında Fransız liselerinde okutulan teori kitaplarından da esinlenmiştir. Kendisi de Fransız edebiyatından bazı eserlere başvurduğunu ve bizim edebiyatımıza fayda sağlayacağını düşündüğü konuları kitabına alırken çekinmediğini dile getirir (Recaizâde Mahmut Ekrem, 2011, s. 25). Bu bağlamda Ekrem’in hem konuları sınıflandırma biçiminde yenilik yapması hem de edebiyattan estetiğe ve psikolojiye doğru bir çıkış araması kitabın önemli taraflarındandır.
Genç nesilde yeni bir edebiyat anlayışının oluşmasına etki eden Ta’lîm-i Edebiyat, sebep olduğu tartışmalarla da söz konusu edebiyat anlayışının yerleşmesine ve Türk edebiyatının modernleşme sürecinin hızlanmasına katkı sağlar (Sazyek, 2013, s. 2228). Ta’lîm-i Edebiyat’ın Türk edebiyatı açısından önemli noktalarından birisi de Recaizâde Mahmut Ekrem’in yenileşme yolunda önemli bir adım atması ve eski edebiyatın retorik geleneğinin dışına çıkarak modern edebiyat retoriğinin ilk örneğini vermiş olmasıdır. Kitapta Namık Kemal’in 1866 yılında Tasvir-i Efkâr’da yayımlanan “Lisân-ı Osmanî’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazatı Şâmildir” makalesindeki görüşlerden esinlenme söz konusudur. Ekrem’in Ta’lîm-i Edebiyat’ın başında ve sonunda bu makaleden bazı alıntılar yaptığı görülmektedir. Namık Kemal’in; ifadenin, külfetli sanatlardan arındırılması ve lisanımıza özgü bir belagat kitabı hazırlanmasına ilişkin görüşleri âdeta Ekrem’in de çıkış noktası olmuştur.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Recaizâde Mahmut Ekrem’in eserlerinden değildir?
Talim-i Edebiyat
|
Takdir-i Elhan
|
Macerâ-yı Aşk
|
Kudemâdan Birkaç Şair
|
Zemzeme II |
Macerâ-yı Aşk 1873 yılında Abdülhak Hamit tarafından kaleme alınmıştır.
4.Soru
Recaizade Mahmut Ekrem’in Talim-i Edebiyat adlı eseri nasıl ortaya çıkmıştır?
Derslerde anlattığı görüşlerin derlemesidir.
|
Namık Kemal ile mektuplaştığı metinlerdir.
|
Oğlu Nijad Ekrem için yazılmıştır.
|
Gençlik günlerinin hatıralarını aktarmıştır. |
Trablusgarp deneyimlerini kaleme dökmüştür. |
Recaizade Mahmut Ekrem’in zamanın en gözde okullarında edebiyat hocalığı yapması, çevresinde ondan etkilenen genç bir kitlenin yetişmesinde etkili olmuştur. Hocalığının ürünü olan, derslerde anlattığı ve geliştirdiği görüşlerden ortaya çıkan Talim-i Edebiyat adlı eseri de onun edebiyat dünyasındaki yerini pekiştirmiştir.
5.Soru
Abdül Hak Hamit’in Na-Kafi şiiri kaç yılında yazılmıştır?
1879 |
1883 |
1884 |
1886 |
1889 |
Abdül Hak Hamit’in Na-Kafi şiiri 1886 yılında yazılmıştır.
6.Soru
İki düşünce, duygu ve hayal arasında birbirine karşıt olan nitelikleri ve benzerlikleri bir arada söyleme sanatına ne ad verilir?
İmge
|
Tariz
|
Poetika
|
Musammat
|
Tezat |
Tezat, iki düşünce, duygu ve hayal arasında birbirine karşıt olan nitelikleri ve benzerlikleri bir arada söyleme sanatıdır.
7.Soru
Muallim Naci'nin, Recaizâde Mahmut Ekrem’in eleştirilerine cevap niteliğinde olan eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Muallim |
Muhaberât ve Muheverât |
Mektuplarım |
Demdeme |
İntikad |
Seçeneklerde verilen tüm eserler Muallim Naci'ye aittir. Saadet gazetesinde yayımlanan yazılardan oluşan Demdeme, Recaizâde Mahmut Ekrem’in eleştirilerine karşı cevap niteliğindedir. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Sami Paşazade Sezai’nin yarım kalmış tiyatro eserinin adı nedir?
Bir Düşmüş Kadın
|
Şir
|
Heder
|
Yadigar-ı Harb |
Liberte |
Sami Paşazade Sezai “Şir” ’den başka 1881 yılında Bir Düşmüş Kadın isimli bir tiyatro eseri daha yazmaya başlar ancak tamamlayamaz.
9.Soru
Recaizâde Mahmut Ekrem'in Muallim Naci’ye imalarda bulunarak onun şiirlerinin hakiki yücelikten uzak olduğunu ve sönüp gidecek bir balona benzediğini dile getirdiği eseri aşağıdakilerden hangisidir?
İntikad |
Ta’lîm-i Edebiyat |
Takrizât |
III. Zemzeme Mukaddimesi |
Takdir-i Elhan |
İntikad: Muallim Naci ile Beşir Fuad’ın birbirlerine gönderdikleri ve edebiyat konularını (dil, eleştiri, şiir, vezin vb.) tartıştıkları yedi mektuptan oluşur. B, C, D ve E seçeneklerindeki eserler Recaizade Mahmut Ekrem'e aittir.
“Zemzeme Mukaddimesi”nin eleştiri açısından önemli bir tarafı Ekrem’in Muallim Naci ile ilgili iğneleyici sözleridir. “Zemzeme Mukaddimesi”nde Recaizâde Mahmut Ekrem, Muallim Naci’ye imalarda bulunarak onun şiirlerinin hakiki yücelikten uzak olduğunu ve sönüp gidecek bir balona benzediğini dile getirir. Ekrem’e göre gerçeklikten nasibini almayan sözler unutulmaya mahkûmdur. Doğru cevap D'dir.
10.Soru
- Nazife
- Tarık Yahut Endülüs Fethi
- Tezer Yahut Melik Abdurrahmanü’s-Sâlis
- Abdullahü’s-Sagîr
Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri konusunu tarihten alan eserlerdendir?
Yalnız l |
Yalnız ll |
l, ll ve lll |
lll ve lV |
I, ll, lll ve IV |
Şıklarda verilen eserlerin tamamı konusunu tarihten alan eserlerdendir.
11.Soru
Muallim Naci'nin Ahmet Midhat Efendi ile birbirlerine yazdıkları mektuplardan oluşan eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Istılâhât-ı Edebiyye |
İntikad |
Muallim |
Mektuplarım |
Muhaberât ve Muheverât |
Seçeneklerde verilen tüm eserler Muallim Naci'ye aittir. Istılâhât-ı Edebiyye'de Muallim Naci, edebiyat terimlerini örneklerle açıklar ve değerlendirmelerde bulunur. İntikad: Muallim Naci ile Beşir Fuad’ın birbirlerine gönderdikleri ve edebiyat konularını (dil, eleştiri, şiir, vezin vb.) tartıştıkları yedi mektuptan oluşur. Mektuplarım: Kime yazıldığı bilinmeyen mektuplardan oluşmaktadır. Muhaberât ve Muheverât: Muallim Naci ve Ahmet Midhat Efendi’nin birbirlerine yazdıkları mektuplardan oluşmaktadır. Muallim: Muallim Naci’nin Tercüman-ı Hakikat gazetesine gönderilen şiirlerin dil ve üslup değerlendirmelerini ve bu şiirlerden önemli gördüklerini topladığı kitabıdır. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
I. Sadece söz ve mana yollarını aramak, yani fikirler ve üsluplara dikkat etmek yeterli değildir.
II. Hislerin hakiki ve tabii olmadıkça kıymetlerinin olmayacağını dile getirir.
III. Bir yazarın ne kadar hünerli olursa olsun kendi kalbinde hissetmediği bir heyecanı başkasının kalbinde uyandıramayacağını iddia eder.
IV. Zihnimize çarpan şeylerden, kalben etkilenmemiz ve düşündüğümüz şeyleri hissetmemiz gerekli değildir.
Yukarıda verilenlerden hangileri Recaizâde Mahmut Ekrem'in edebi eser yazmaya yönelik düşüncelerini ifade etmektedir?
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, III ve IV |
Edebî eserlere hakikate ve tabiata uygunluk düşüncesiyle yaklaşan Ekrem, eski edebiyatı da bu noktadan eleştirir. Ona göre, “edîbâne” bir şey yazmak için sadece söz ve mana yollarını aramak, yani fikirler ve üsluplara dikkat etmek yeterli değildir. Zihnimize çarpan şeylerden, kalben etkilenmemiz ve düşündüğümüz şeyleri hissetmemiz gerekir. Hislerin hakiki ve tabii olmadıkça kıymetlerinin olmayacağını dile getirir. Bir yazarın ne kadar hünerli olursa olsun kendi kalbinde hissetmediği bir heyecanı başkasının kalbinde uyandıramayacağını iddia eden Ekrem, hisleri dörde ayırır: Hissiyât-ı sâde-dilâne (sade/saf hisler), hissiyat-ı rakîke (ince/hassas hisler), hissiyat-ı müheyyice (heyecan verici hisler), hissiyat-ı âliyye (yüce hisler). Recaizâde Mahmut Ekrem, sıraladığı his türlerini açıklarken Namık Kemal, Abdülhak Hâmit, Âkif Paşa ile Refik Bey’den örnekler verir (Recaizâde Mahmut Ekrem, 2011, s. 42- 46). Doğru cevap C'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şair Evlenmesi'nde eleştirilen unsurlardan biri değildir?
Mirasyediciler
|
Din tefecileri
|
Suya sabuna dokunmayan kişiler
|
Yığın psikolojisi içinde hareket eden kişiler
|
Kadınların bir mal gibi alınıp satılması
|
14.Soru
Recaizade Mahmut Ekrem aşağıdaki yazarlardan hangisinden esinlenerek Ta’lîm-i Edebiyat adlı eserinin başında ve sonunda bazı alıntılar yapmıştır?
Namık Kemal |
Abdülhak Hâmit |
Menemenlizâde Tahir |
Sami Paşazâde Sezai |
Âkif Paşa |
Genç nesilde yeni bir edebiyat anlayışının oluşmasına etki eden Ta’lîm-i Edebiyat, sebep olduğu tartışmalarla da söz konusu edebiyat anlayışının yerleşmesine ve Türk edebiyatının modernleşme sürecinin hızlanmasına katkı sağlar. Ta’lîm-i Edebiyat’ın Türk edebiyatı açısından önemli noktalarından birisi de Recaizâde Mahmut Ekrem’in yenileşme yolunda önemli bir adım atması ve eski edebiyatın retorik geleneğinin dışına çıkarak modern edebiyat retoriğinin ilk örneğini vermiş olmasıdır. Kitapta Namık Kemal’in 1866 yılında Tasvir-i Efkâr’da yayımlanan “Lisân-ı Osmanî’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazatı Şâmildir” makalesindeki görüşlerden esinlenme söz konusudur. Ekrem’in Ta’lîm-i Edebiyat’ın başında ve sonunda bu makaleden bazı alıntılar yaptığı görülmektedir. Namık Kemal’in; ifadenin, külfetli sanatlardan arındırılması ve lisanımıza özgü bir belagat kitabı hazırlanmasına ilişkin görüşleri âdeta Ekrem’in de çıkış noktası olmuştur.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Recaizâde Mahmut Ekrem’in edebiyat hocalığının ürünü olan, derslerde anlattığı ve geliştirdiği görüşlerinden ortaya çıkan eseridir?
Talim-i Edebiyat |
Zemzeme |
Takrizat |
Nağme-i Seher |
Yadigar-ı Şebab |
Talim-i Edebiyat Recaizâde Mahmut Ekrem’in edebiyat hocalığının ürünü olan, derslerde anlattığı ve geliştirdiği görüşlerinden ortaya çıkan eseridir.
16.Soru
Edebiyatta birini küçük düşürmek veya onunla alay etmek için söylenecek sözü tam tersi olan bir söz ile nükte yaparak anlatma sanatına ne ad verilir?
Poetika
|
Tariz
|
İmge
|
Musammat
|
Tezat |
Tariz, edebiyatta birini küçük düşürmek veya onunla alay etmek için söylenecek sözü tam tersi olan bir söz ile nükte yaparak anlatma sanatıdır.
17.Soru
I. Romanı “büyük hikâye”, hikâyeyi “küçük hikaye” şeklinde adlandırır.
II. “Muhsin Bey yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi” adlı hikâyenin yazarıdır.
III. İlk roman denemesi “Saime” adlı eserdir.
Yukarıda bahsi geçen edebiyatçımız kimdir?
Recaizade Mahmut Ekrem
|
Muallim Naci
|
Abdülhak Hamit
|
Tevfik Fikret
|
Namık Kemal |
Seçeneklerde belirtilen bilgiler Recaizade Mahmut Ekrem ile ilgilidir.
18.Soru
I. İlk eşi Fatma Hanım’ın acısıyla yazdığı ilk metindir.
II. Sekiz mısralık kıtalardan oluşan eser toplam iki yüz doksan beş kıtalıdır.
III. Türk şiirinin en önemli matem manzumelerinden biridir.
Yukarıda bahsedilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Sahra
|
Kürs-i İstiğrak
|
Makber
|
Yukarıda Abdülhak Hamit’in Makber adlı eserinden söz edilmektedir. |
Tayflar Geçidi |
Yukarıda Abdülhak Hamit’in Makber adlı eserinden söz edilmektedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Recaizâde Mahmut Ekrem’in ilk şiir kitabıdır?
Takdir-i Elhan |
Yadigar-ı Şebab |
Nağme-i Seher |
Vuslat |
Sabr u Sebat |
Nağme-i Seher Recaizâde Mahmut Ekrem’in ilk şiir kitabıdır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Recaizâde Mahmut Ekrem'in eseri değildir?
Kediler |
Saime |
Araba Sevdası |
Muhsin Bey yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi |
Şemsa |
Doğru cevap A dır. ''Kediler'' hikayesinin yazarı Recaizâde Mahmut Ekrem değil, Sami Paşazâde Sezai'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ