Rousseau ise doğa durumunda mülkiyet ve devlet olmadığından insanların ger¬çekten özgür ve eşit olduğunu ileri sürerek Aydınlanmanın kültür anlayışını eleş¬tirmiştir. Ona göre insanlığın mutlu olacağı bir altın çağı varsa bu çağ gelecekte de¬ğil, geçmişte aranmalıdır. Bu zaman geçmişte “çok uzaklarda” kalmıştır ve “insanın mutsuz geleceğini tehdit eden nedenlerin şimdiki koşulları” yüzünden insan geç¬mişe bile dönmek isteyebilir. Böylece Rousseau’ya göre, tari¬hin gidişinde bir yükselme değil, bir gerileme, bir alçalma görülebilir.