Tarihte belirli olguların gerçekleşmesinin zorunlu mu olduğu yoksa rastlantıya mı bağlı olduğu da çağdaş tarih felsefesinde ele alınan konulardan biri olmuştur. Hegel, Marx ve bazı Aydınlanma filozofları tarihte gerçekleşmiş olanın “kaçınılmaz” olmasına vurgu yapmışlardır. Bu anlayış “tarihsel kaçınılmazlığı (inevitability)” ileri süren ve tarihte zorunlu bir gelişme çizgisi gören anlayıştır. Oysa Çağdaş felsefede bu anlayış sıkça eleştirilmiştir. Sözgelişi Nietzsche, Foucault, Berlin ve Rorty gibi düşünürler tarihsel olanın kaçınılmaz olmadığını ileri sürmüşler ve tarihi “olumsal bir süreç” olarak ele almışlardır. Tarihin geri döndürülemez bir ilerleyişi olup olmadığı bu bağlamda tartışılan temel konudur.