Kurak, yarı kurak ve kurak alt nemli alanlarda çölleşmenin iki temel nedeni vardır. Bunlar;

Doğal nedenler: Su, rüzgâr erozyonu ve kumul hareketleri ile toprak aşınımı, topraktaki besleyici bitki elementlerinin yüzeyden yıkanma ile uzaklaşarak toprak kalite ve veriminin düşmesi ile doğal veya insan faaliyetleri ile oluşan sıcaklık artışı (iklimsel değişiklikler) doğal nedenlerin en önemlileridir. İklimsel değişik­likler, su ve rüzgar erozyonu, kumul hareketlerine bağlı olarak oluşan toprak bozunumu, kurak ve yarı kurak bölgelerde toprağın tuzlulaşması ve yüzeyde kabuk oluşumu, fazla yağışlı olan bölgelerde ise bitki besin elementlerinin yağışla yıkanarak bitki kök de­rinliğinden uzaklaşmasını sağlar.

Antropojenik nedenler: Ormanlık alanların yok edilmesi veya azalması, meralık alanların tahribi, hidrolojik döngünün olumsuz etkilenmesi, hidrojeolojik yapının zarar görmesi, anız yakımı, polikültür sistemi uygulanmaması, taban suyu yönetiminin uygulanmaması, tarımsal ve ormanlık alanların amaç dışı kullanımı, tarımsal alanlarda yanlış uygulama kaynaklı tuzlulaşma, çoraklaşma ve asitleşme, evsel ve endüstriyel atıklar için toprağın alıcı ortam olarak kullanımı,  arazilerin fiziksel, kimyasal ve biyolojik anlamda bozunumu.