Fatiha suresi Mekke döneminin ilk yılında tamamı bir defada inen
surelerdendir. Genel olarak dördüncü ve beşinci sırada indiği ifade
edilmektedir. Yedi ayettir. Surenin Medine döneminde indiğine dair
Mücahid’den bir rivayet yer almaktadır. Ancak bu rivayetle ilgili olarak
Vahidi Hüseyin b. Fadl’ın şu sözünü kaydetmektedir: “Her alimin bir kusuru,
bir hatası vardır. İşte bu da Mücahid’in yaptığı bir yanlıştır. Çünkü o bu
sözünde tek kalmıştır ve alimler ondan (bu konuda) ayrılmışlardır” (Vahidi,
Esbabü’n-Nüzûl, s. 22-23). Fatiha ile ilgili olarak bir defa Mekke ve bir defa
da Medine’de indiğine dair rivayetler ise tutarlı değildir. Zira her iki
dönemde indirilmesinin bir anlamı olması gerekir. Hâlbuki bu sure ile ilgili
olarak iki defa indirilmesinin herhangi bir nedeni bulunmamakta veya bu
konuda herhangi bir rivayet yer almamaktadır. Kur’an’dan ilk inen ayetler
Fatihanın ayetleri olmayıp Alak suresinin ilk beş ayetleridir.
Fatiha kelimesinin anlamı bir şeyi açan demektir. Aslında Kur’an-ı
Kerim’e bir giriş ve hatta Kur’an’ın özeti mahiyetinde olduğunu kabul
edenler bulunmaktadır. Bilindiği gibi Kur’an’ın birçok suresi bir defada
inmemiş, parça parça (müneccemen) inmiştir.