Hamd: Arapçada hamdın anlamları arasında en dikkati çeken husus her
türlü övgü demektir. Öyle ya bütün kainatı yoktan var eden Allah’ı elbette
her türlü övgü ile anmak gerekir. Zaten Allah da kendisini böyle övmemizi
bu surenin ilk ayetinde hem ilke olarak hem de O’nu O’na yakışır bir biçimde övmemiz gerektiğini adeta bize öğretiyor. Zaten Allah’ı övme işi aslında tam anlamıyla kavranılacak olsa Müslümanların her işlerinde ilk dönemlerde ve
daha sonra da zaman zaman elde ettikleri başarıları daima elde etme
imkânları olacaktır. Burada şunu da ifade etmek isteriz: Hamd ve şükür çoğu
zaman birlikte akla gelebilir. Ama aralarında şu farkın olduğunu bilmek
gerekir: Şükür nimet verenin büyüklüğünü, verdiği nimetten dolayı itiraf
etmektir. Hamd ise her durumda Allah’ın büyüklüğünü ve yüceliğini dile
getirmek ve kabul etmek demektir. Buna göre şükür sadece nimetten dolayı
yapılmaktadır. Hamd ise böyle değildir (Kurtubi, Tefsir, I, 133-134; Ebu
Hilal el-Askeri, el-Furuku’l-Luğaviyye, s. 35.).