Hakimin Reddi
Gerek görevden yasaklı olduğu hallere bağlı olarak gerekse tarafsızlığından şüpheye düşüren sebeplere bağlı olarak hakimin reddi istenebilir. Nitekim yukarıda da belirttiğimiz
üzere CMK’nın 24. maddesinde bu husus açıkça ifade edilmiştir. Buna göre; hakimin
davaya bakamayacağı hallerde reddi istenebileceği gibi, tarafsızlığını şüpheye düşürecek diğer sebeplerden dolayı da reddi istenebilir. Cumhuriyet savcısı; şüpheli, sanık veya
bunların müdafii; katılan veya vekili, hakimin reddi isteminde bulunabilirler. Bunlardan
herhangi biri istediği takdirde, karar veya hükme katılacak hâkimlerin isimleri kendisine
bildirilir (m.24).
Hakimin yasaklı olduğu sebeplere bağlı olarak yargılama boyunca her zaman red talebinde bulunulması mümkündür. Buna karşın kanunkoyucu tarafsızlığından şüpheye
düşüren sebeplere bağlı olarak hakimin reddi talebinde bulunabilmek için belirli süreler öngörmüştür. Bu bağlamda, tarafsızlığını şüpheye düşürecek sebeplerden dolayı bir
hakimin reddi, ilk derece mahkemelerinde sanığın sorgusu başlayıncaya; duruşmalı işlerde bölge adliye mahkemelerinde inceleme raporu ve Yargıtayda görevlendirilen üye
veya tetkik hakimi tarafından yazılmış olan rapor üyelere açıklanıncaya kadar istenebilir.
Diğer hallerde, inceleme başlayıncaya kadar hakimin reddi istenebilir. Sonradan ortaya
çıkan veya öğrenilen sebeplerle duruşma veya inceleme bitinceye kadar da hâkimin reddi
istenebilir. Ancak bu istemin, ret sebebinin öğrenilmesinden itibaren yedi gün içinde yapılması şarttır (m.25).
Hakimin reddi istemi, mensup olduğu mahkemeye verilecek dilekçeyle veya bu hususta zabıt kâtibine bir tutanak düzenlenmesi için başvurulması suretiyle yapılır. Ret isteminde bulunan, öğrendiği ret sebeplerinin tümünü bir defada açıklamak ve süresi içinde
olguları ile birlikte ortaya koymakla yükümlüdür. Reddi istenen hakim, ret sebepleri hakkındaki görüşlerini yazılı olarak bildirir (m.26).
Hakimin reddi istemine mensup olduğu mahkemece karar verilir. Ancak, reddi istenen hakim müzakereye katılamaz. Bu nedenle mahkeme teşekkül edemezse bu hususta
karar verilmesi; a) Reddi istenen hakim asliye ceza mahkemesine mensup ise bu mahkemenin yargı çevresi içerisinde bulunduğu ağır ceza mahkemesine, Reddi istenen hakim
ağır ceza mahkemesine mensup ise o yerde ağır ceza mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması halinde, numara olarak kendisini izleyen daireye, son numaralı daire için
(1) numaralı daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi bulunması halinde ise,
en yakın ağır ceza mahkemesine aittir. Ret istemi sulh ceza hakimine karşı ise, yargı çevresi içinde bulunduğu asliye ceza mahkemesi karar verir (m.27).