Temel İnsan Hakları Bilgisi 1 Deneme Sınavı Sorusu #1261513

Aşağıdakilerden hangisi sözleşme dışı koruma organlarından biri değildir?


Uluslararası adalet divanı

Güvenlik konseyi

BM genel kurul

İnsan hakları konseyi

Şikayet usulü


Yanıt Açıklaması:

Uluslararası Adalet Divanı

Uluslararası Adalet Divanı (UAD), 1945 yılında, BM’nin kurucu Antlaşması ile O¨rgütün, başlıca yargı organı olarak kurulmuştur. Faaliyetlerini, kurucu antlaşmanın ayrılmaz bir parçasını oluşturan UAD’nın Statüsü ve kendi içtüzüğü ile yerine getirir. UAD devletle- rin taraf olduğu uyuşmazlıklar bakımından yetkili bir yargı yeridir. UAD, bireyler veya yönetim dışı kuruluşları yargılayan veya bunlar hakkında karar veren bir yargı organı olmadığı gibi, bir insan hakları mahkemesi de değildir. Ancak, Divanın kendisine sunulan uyuşmazlıklarla ilgili davalarda verdiği kararlar veya buna yetkili kurumlarca, kendisin- den istenilen istişari^ mütalaa talepleri nedeniyle açıkladığı görüşler, yürürlükteki hukuk kurallarının açıklanması niteliğinde kabul edilebilir. Ayrıca, UAD, anlaşmaların tanım- lanması, yorumlanması ve devletlerin zorunlu görevlerinin belirlenmesi konusunda kat- kıda bulunabilir.

Güvenlik Konseyi

Güvenlik Konseyinin başta gelen sorumluluğu, uluslararası barış ve güvenliğin sağlan- masıdır. Ancak, insan haklarının devletler arasında çekişmeye sebep olduğu durumlarda, Güvenlik Konseyi, BM Anlaşması hükümleri gereğince barışı sağlamak amacıyla harekete geçmektedir. Bu durum Güvenlik Konseyinin insan hakları ile olan bağlantısının en açık göstergesidir. Ayrıca, sömürgesizleştirme stratejisinin bir parçası olarak, Güvenlik Konse- yi bütün halkların kendi kaderini tayin hakkını desteklemektedir.

 

BM Genel Kurulu

BM Genel Kurulunun insan hakları ile ilgili önemli yetkileri bulunmaktadır. BM Anlaş- masının, Genel Kurul’un görev ve yetkilerini düzenleyen 13. maddesinde Genel Kurula, uluslararası iş birliğini geliştirmek ve uluslararası hukuku kodlaştırmak sorumluluğunun yanında, “ırk, cins, dil ve din ayrımı gözetmeksizin herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanmasını sağlamak” için çalışmalar yapılmasını temin etmek ve tav- siyelerde bulunmak görevi de verilmiştir. Bu amaçla Genel Kurul tarafından, insan hakları ile ilgili çeşitli sorunlar hakkında çalışmalar yapılmış ve kararlar alınmıştır. Bu kararlar bağlayıcı niteliğe sahip olmasalar da, anlaşma izleme birimleri ve kimi sorunlar üzerinde dikkate değer etkileri olmaktadır. Ayrıca, bu kararlar, gelecekteki insan hakları politika- larının şekillenmesinde etkili olabilmektedir. Genel Kurul, seçtiği belli bir ülkedeki insan hakları ihlallerini tartışabilmekte ve oradaki durumu araştırabilmektedir.

 

Ekonomik ve Sosyal Konsey

BM’nin doğrudan doğruya insan hakları alanına giren konularda faaliyette bulunan Eko- nomik ve Sosyal Konsey (ESK), BM Genel Kurulu tarafından üç yıllık bir süre için seçil- miş 54 üyeden oluşmaktadır. Yıl boyunca toplanan Konseyin en önemli toplantısı New York veya Cenevre’de yaptığı Temmuz Toplantısıdır. ESK, uluslararası ekonomik, sosyal, kültürel, eğitim, sağlık ve diğer kimi sorunlarla ilgili olarak çalışmalar yapmakta ve tema- tik insan hakları ihlallerini ortaya koyan raporlar hazırlanması konusunda çok geniş yet- kileri bulunmaktadır (BM Anlaşması, m. 62/1). EKS ayrıca, insan hakları ve temel özgür- lüklerinin geliştirilmesi ve bunlara uyulmasının sağlanması konusunda tavsiye kararları alabilmektedir (m. 62/2). İnsan hakları konferanslarının organizasyonuna yardımcı olan EKS, evrensel insan haklarının geliştirilmesi amacıyla BM ve UNESCO, ILO, WHO gibi uzman kuruluşlarla birlikte çalışmaktadır.

İnsan Hakları Konseyi

İnsan Hakları Konseyi Birleşmiş Milletler’in insan haklarını teşvik ve korumayı üstlenmiş ana kuruluşudur. BM Genel Kurulu tarafından 15 Mart 2006 tarih ve 60/251 sayıl kararıyla, 1946 yılında kurulan İnsan Hakları Komisyonu’nun yerini almak üzere kurulmuş olan İnsan Hakları Konseyi, genel olarak izlenecek politikalar için yol gösterir, insan hakları sorunlarını inceler, yeni uluslararası normlar geliştirir ve dünya genelinde insan haklarının uygulanışını gözlemler. Birleşmiş Milletler Teşkilatı›nın insan hakları politikasının belirleyicisi olan Kon- sey dünya üzerindeki her uygun gördüğü yerde insan hakları sorununu gündeme getirmek ve devletlerden, STK’lar ve diğer kaynaklardan gelen bilgileri incelemekle yetkilidir.

Yorumlar
  • 0 Yorum