Toplumsal Değişme Kuramları Deneme Sınavı Sorusu #750621

Aşağıdakilerden hangisi Weber için dış dinamikle ilişkili faktörlerinden biri değildir?


İdari personel.

Devletin büyüklüğü.

Devletin dış güç uygulamak için kullanılan idarî yapılarının ölçeği.

Temel ekonomik aktörler ve devlet arasındaki ilişki.

Ülke içindeki eşitsizlik düzeyi.


Yanıt Açıklaması:

Weber için dış dinamikle ilişkili bazı faktörler şöyle sıralanabilir: (1) Devletin büyüklüğü veya dış güç uygulamak için kullanılan idarî yapıların ölçeği. Devlet gelişimini ekonomik üretim düzeyi uzman idarî personeli desteklemek için gerekli artıdeğeri yaratacak yeterlikte olduğunda sürdürebilir. (2) Temel ekonomik aktörler ve devlet arasındaki ilişki. Örneğin, imtiyazlı bir firma veya devletin tekel hakkı tanıdığı bir şirket, “ekonomik aktörler belirli türden faaliyetleri sürdürebilmek için devlete bağımlı olduklarında, çıkarları dış sistemle bağlantılıysa devlete başka ülkelerle çatışmaya girmesi için baskı yapacaklardır”. Öte yandan, “ekonomik aktörlerin, devlete bağımlılıkları düşük olduğunda bile, dış sistemden çıkarları varsa, devlete, örneğin savaştan ziyade ticarî anlaşmalar gibi işbirlikçi stratejilere katılma yönünde baskı yapmaları ihtimali yüksektir”. Bu yüzden, “devletin savaş veya ticari anlaşma başarısı toplumun ve seçkinlerin, sadece diğer devletler karşısında değil bir toplum içindeki kitlelerle ilişkilerde de prestijini belirler”. (3) Ülke içindeki eşitsizlik düzeyi. Aslında bir iç dinamik olmasına rağmen, bu faktör dünya sistemi içinde prestijle yönetici seçkinlerin meşruiyeti arasındaki temel ilişkiyi etkiler. “Yüksek eşitsizlik düzeyleri ile sınıflar, statü grupları ve partilere üyelik arasındaki korelasyon yüksek olduğunda, yani üst sınıfların üyeleri aynı zamanda yönetici partilerin, yüksek prestijli statü gruplarının üyeleri olduklarında ve benzer şekilde tersi durumlarda karizmatik liderlerin ortaya çıkma ihtimali artar”. Bu yüzden, “başka devletlerle ilişkilerde diplomatik veya askeri bir maceraya giren bir devlet, siyasal iktidar toplumdaki eşitsizlik düzeyini artıracak biçimlerde kullanıldığında daha savunmasız konumdadır. Dış ilişkilerde başarı bir karizmatik liderin ortaya çıkışını geciktirecektir, ancak devlet dış ilişkilerde prestij kaybettiğinde tabakalaşma sistemine içkin çatışma potansiyeli (özellikle devletin prestij kaybından avantaj sağlayabilecek karizmatik liderler ortaya çıkabildiğinde) çarpıcı bir biçimde artacaktır”. Dolayısıyla Weber’e göre, tabakalaşma düzeninin ve devletin meşruluğu ile toplumun jeopolitik konumu arasında açık bir bağlantı vardır.

Yorumlar
  • 0 Yorum