Toplumsal olarak arzu edilen refah ve felaha bir türlü erişemeyen ve sürekli savaşlar ve yıkımlarla karşı karşıya kalan Avrupa düşüncesinde dolayısıyla ilerlemeciliğe ve onun bilimsel paradigmalarına karşı alternatif arayışları ortaya çıktı. Yüzyılın dönüm noktasında yoğunlaşan insanlığın geleceğine dair pesimist fikirler çerçevesinde öncelikle sanat, edebiyat ve felsefede başlayan sorgulamalar özellikle birinci dünya sava- şı sonrasında gittikçe alternatif bir tarih anlayışına dönüştü. Alman tarih felsefecisi Oswald Spengler’in polemiksel eserleri ile başlayan bu dönüşüm ilerlemeciliğin alternatifi olarak döngüsel bir zaman fikrini ve buna bağlı olarak da toplumların oluşumunu ve gelişimini, siyasal yapıların doğuşu, yükselişi ve çöküşünü açıklamada farklı bir kuramsal ve felsefi açıklama çerçevesini meydana çıkarmıştır. Söz konusu açıklama çerçevesi İngiliz tarih felsefecisi (1889–1975) ile birlikte kapsamlı bir tarih felsefesine dönüşmüş ve Rus asıllı Amerikalı sosyolog Pitirim Alexandrovich Sorokin (1889– 1968) ile birlikte sosyolojiye taşınmıştır.