II. Abdülhamid’e karşı yürüttüğü muhalefet sebebi ile sürgüne gönderilen, tutuklanan ve uzunca bir süre Cenevre, Paris, Mısır gibi şehirlerde faaliyetlerini  sürdürmek zorunda kalan Abdullah Cevdet özellikle Meşrutiyet’in ilânını takip eden yıllarda daha çok fikir ve edebiyat ile meşgul olmuştur.

Abdullah Cevdet, ilerleme, modernleşme ya da toplumsal değişime ilişkin görüşlerini oluştururken daha çok materyalizmin ortaya koyduğu düşüncelerden yararlanmıştır.

Materyalist görüşlerini desteklemek üzere, Abdullah Cevdet dine başvurmuştur. Bilimin önemini dini referanslarla anlatmaya çalışmıştır.