Türk Anayasa Hukuku Deneme Sınavı Sorusu #1169582

1924 Anayasası ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?


Sosyal haklara yer verilmiştir. 

Kanunların anayasaya uygunluğunun denetlenmesi amacıyla yargısal denetim mekanizması öngörmüştür. 

1924 Anayasası tam anlamıyla parlamenter bir hükümet sistemi öngörmekte idi. 

Hükümetin Meclisi feshetme yetkisi bulunmaktadır. 

1924 Anayasasının ilk şeklinde laiklik ilkesine ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. 


Yanıt Açıklaması:

1921 Anayasası’nın devletin kuruluşu ve hak ve hürriyetlerle ilgili düzenlemelerinin yetersiz olması nedeniyle 1924 yılında yeni bir anayasa yapıldı. Katı bir anayasa olan 1924 Anayasası, “Anayasa’nın hiçbir maddesi hiçbir sebep ve bahane ile savsanamaz ve işlerlikten alıkonamaz. Hiçbir kanun Anayasa’ya aykırı olamaz” (m.103) hükmüyle anayasanın üstünlüğü ilkesini benimsemiş olmakla birlikte, kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimine yer vermemiştir.  Lâiklik: 1928 yılında yapılan değişiklikle, Anayasa’daki, “Türkiye Devletinin dini, Din-i İslamdır” hükmü (m.2) ile Meclisin yetkileri arasında sayılan “ahkâm-ı şer’iyenin tenfizi” hükmü (m.26) çıkarılmış, 1937 değişikliği ile de Anayasaya “lâiklik ilkesi” eklenmiştir. Hükûmet sistemi: 1924 Anayasası, meclis hükûmeti ile parlamenter rejim arasında karma bir hükûmet sistemi kurmuştur (Özbudun, 1998: 9-10; Gözler, 2000: 51-53). 1924 Anayasası’nın meclis hükûmeti sistemine benzeyen hükümleri şunlardır:  1. “Türk Milletini ancak TBMM temsil eder ve Millet adına egemenlik hakkını yalnız o kullanır” (m.4).  2. “Yasama yetkisi ve yürütme erki Büyük Millet Meclisinde belirir ve onda toplanır” (m.5).  3. “Meclis, Hükûmeti her zaman denetleyebilir ve düşürebilir” (m.7). Ancak Hükûmetin Meclisi feshetme yetkisi bulunmamaktadır.  1924 Anayasası’nın uygulandığı dönemde hükûmet sisteminin giderek bir “parlamenter rejim”e dönüştüğü görülmektedir.  1924 Anayasası, kişi hak ve hürriyetlerini genel olarak düzenlemiş, ancak Batı anayasalarında da tam olarak görülmeyen sosyal haklara yer vermemiştir. Doğru cevap E'dir. 

Yorumlar
  • 0 Yorum