Türk Dili 1 Deneme Sınavı Sorusu #1360737

I. İkilemeler anlatım gücünü arttırmak ve anlamı pekiştirmek için kullanılır. 

II. İkilemeler dilin müzik yönüne katkı sağlayan yapılardır. 

III. İkilemelerdeki sözcüklerde , ön seste veya son seste benzerlik vardır.

IV. İkilemelerde aynı sesi veren sözcükler tekrarlanır ya da sesleri birbirini andıran sözcükler yan yana kullanılır. 

İkilemeler ile ilgili yukarıdakilerden hangileri doğrudur? 


I ve II

I,II ve III

II ve III

II, III ve IV

I, II, III ve IV


Yanıt Açıklaması:

Doğru cevap E'dir. İkileme içerisinde yer alan sözcüklerin en dikkat çekici özellikleri ses benzerliklerinden kaynaklanan ses uygunluğu ve güzelliğidir. İkilemelerdeki ses benzerliğini ön sesteki ve son sesteki benzemeler olarak değerlendirebiliriz. Çünkü ikilemeyi oluşturan sözcüklerin çoğunda, ön seste veya son seste ses benzerlikleri vardır (Hatiboğlu, 1981). Yani ikilemeler kullanılırken bir çeşit uyaklı yapılar ortaya çıkarılmıştır. Anlatımı güçlendirmek üzere ikileme oluşturulurken ya aynı sesi veren aynı sözcük tekrarlanır ya da sesleri birbirini andıran sözcükler yan yana kullanılır. İkilemeyi oluşturan sözcüklerin başındaki ünsüzlerin benzeşmesi ile ön seste benzerlik sağlanmış olur: Cümbür cemaat, çul çaput, çerden çöpten, çekip çevirmek, bet beniz, çoluk çocuk, döl döş, düğün dernek, kış kıyamet, kol kanat, kör kütük, sağ salim, soy sop, kul kurban, yarım yamalak, yalan yanlış, yamru yumru, zar zor, saçma sapan, toz toprak vb. Bazen de ses benzerliğine bağlı ritim son seste oluşturulur: Kırık dökük, yırtık pırtık, eciş bücüş, az buz, tuz buz, süklüm püklüm, selam kelam, haşır neşir, hesap kitap, yaza boza, dur otur, giyim kuşam, dirlik düzenlik, halim selim, akça pakça vb. İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler de bir sistem içerisinde kullanılırlar. Özellikle yansımalarda birinci sözcüğün ilk hecesinde “a” sesi varsa, ikinci sözcüğün ilk hecesinde “u” ünlüsü yer alır: Çarpık çurpuk, tak tuk, çat çut, cart curt, takır tukur, gacır gucur, şapır şupur, allak bullak…

Yorumlar
  • 0 Yorum