Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları Deneme Sınavı Sorusu #703537

Türk mitolojisinde, toplayıcılık ve ilkel bahçe tarımı döneminde kutsanan, kültleşen ve “tabu”laşan ormanın en güçlü ve yırtıcı hayvanı “ayı”nın yerini, avcı-çobanlık döneminde hangi hayvan alır?


Ejderha

Kartal

Bozkurt


At

Aslan


Yanıt Açıklaması:

Ormanın en güçlü ve yırtıcı hayvanı “ayı”nın yerini “bozkurt” alır. Başka bir ifadeyle, bozkıra yönelen ve yeni bir yapılanışla bozkırı hayat sahası olarak seçen avcı-çoban kültüründe bozkırın canavarı “bozkurt” kutsanır, kültleşir, totemleşir ve tabulaşır. Bozkurt zaman içinde yaratılıştaki “hayvan ata” veya “ana” yahut köken miti olmadan, yol gösteren ve kılavuz kabul edilen kutsal mitolojik kimliğine bürünür. Öte yandan, anaerkil yapıdan ataerkil yapıya dönüşen toplumsal hayat içinde “ana ocağı”nın, “ataocağı” etrafında toplanış sürecinin birden bire gerçekleştiği düşünülmemelidir. Bu bağlamda, avcı-çobanlığa geçenlerin oluşturdukları ve gittikçe genişleyen bu yüzden de ortaya çıkan otlak kavgaları ve sınır çatışmalarının zorunlu kıldığı soy esasına bağlı boy bütünleşmelerinin idarecisi olan “kağanlık” ve “devlet” bu ihtiyaçlardan doğmuştur. Kimin veya kimlerin meşru kağan olabileceği arayışı ortaya “dişi bir bozkurttan” türediğine inanılan “Asena/Aşina Hanedanı” çıkarmıştır.

Yorumlar
  • 0 Yorum