Leylâ ile Mecnûn Mesnevisi’nin kadın kahramanıdır.

Benî Âmir kabilesinden olup Kays (Mecnun)’ın akrabalarından biridir.

Leylî; İştar, Astarte, Afrodit, Venüs, Beltis, Mylitta Atargatis (Yunanca: Derketo), Artemis gibi çeşitli adlarla anılan aşk ve savaş tanrıçasının yüzyılları aşarak klâsik Yakındoğu edebiyatına ulaşmış temsilcilerinden en önemlisidir.

Kendi adıyla müsemma olmak üzere leyl “gece” kelimesinin bir türevidir.

Divan edebiyatında sevgilinin saçıdır.