Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kadınla, musiki ile, çeng ve diğer musiki aletleriyle ilişkisi olan efsanevi, mevhum bir kuş aşağıdakilerden hangisidir?
Ninurta
|
Simurg
|
Temmuz
|
Hüdhüd
|
Güneş Kartal
|
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Keykavus’tan sonra İran tahtına geçen, Şehname’nin olağanüstü hükümdar-kahramanlarından biridir?
Hızır |
Dahhâk |
Keyhüsrev |
Hüsrev |
Nemrud |
Keykavus’tan sonra İran tahtına geçen, Şehname’nin olağanüstü hükümdarı-Keyhüsrev’dir.
3.Soru
Atatürk’ün yönlendirmesiyle İslamiyet öncesi Türk tarihinin mitoslarından yararlanılarak edebi metin olarak işlenmesi ve bunun Halkevlerinde sahnelenerek topluma aktarılmasını örnekleyen Münir Hayri Egeli’nin eseri seçeneklerden hangisidir?
İlkönder |
Ataönder |
Bayönder |
Türkönder |
Atabay |
Atatürk’ün yönlendirmesiyle İslamiyet öncesi Türk tarihinin mitoslarından yararlanılarak edebi metin olarak işlenmesi ve bunun Halkevlerinde sahnelenerek topluma aktarılmasını örnekleyen Münir Hayri Egeli’nin eseri Bayönder’dir.
4.Soru
Seçeneklerden hangisi divan şiirinde bir zulüm sembolüdür?
Nemrud
|
Nuşirevan
|
Neriman
|
Bijen
|
Dahhak
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şirin’e olan aşkı yüzünden dillere destan olmuş efsanevi kahramandır?
Efrâsiyâb |
İskender |
Feridun |
Keyhüsrev |
Hüsrev |
Hüsrev, Şirin’e olan aşkı yüzünden dillere destan olmuş, tarihî kişiliği ortadan kalkarak tamamen efsânevî bir karaktere bürünmüştür.
6.Soru
Divan edebiyatında ukab ve nesr adlarıyla anılan, divan şiirinde en yaygın kullanım alanı ise divan şiirlerinde gözüken aşağıdakilerden hangisidir?
Güvercin |
Kaplan |
Kartal |
Yılan |
Anka |
Divan şiirinde ukâb ve nesr adlarıyla da anılan kartal, öncelikle asil, alıcı bir kuştur. Kartalın Divan şiirindeki en yaygın kullanım alanı ise semâvî anlamlarda görülür
7.Soru
İslam mitolojisine göre Hz. Süleyman’ın Belkıs’ı bulmasını sağlayan kuş aşağıdakilerden hangisidir?
Mengelus |
Hüdhüd |
Hüma |
Simurg |
Misk |
Hüdhüd, “çavuş kuşu”, İslâm mitolojisine göre Hz. Süleyman’ın emrinde bulunan kuşlardan biridir. Hz. Süleyman onun vasıtası ile Belkıs’ı bulmuş, Müslüman etmiş ve onunla evlenmiştir.
8.Soru
Bizde Ferhad ile şirin hikâyesi olarak bilinen hikâye İranlılarda ne olarak bilinir?
Hüsrev u şirin |
Leyla ile Mecnun |
Kerem ile Aslı |
Arzu ile Kamber |
Mem ile Zin |
Bizde Ferhad ile şirin hikâyesi olarak bilinen hikâye İranlılarda Hüsrev u şirin olarak bilinir. Bu hikâye içinde adı geçen ve önemli bir süsleme ustası olan Ferhad Türk anlatılarında ön plana çıkmış, Hüsrev unutulmuş hatta olay İran’dan çıkıp Amasya civarına nakledilmiştir. Metinleri anlamada kültürler arası geçişlere dikkat etmek gerekir.
9.Soru
Hümâ kuşunun Yakındoğu mitolojisindeki temsili ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Menşei Mezopotamya’daki daha eski devirlere uzanır |
Tanrının yeryüzündeki temsilcisi olan hükümdarın da sembolüdür |
Bitki ve bereketlilik tanrısıyla özdeşleşen güneş tanrısının yeryüzündeki temsilcisidir |
Asur’daki kabartmalarda savaş sırasında veya savaştan zaferle dönerken Asur kralının başı üzerinde görülür |
İranlılarda Hürmüz’ün sembolüne hiç benzememektedir. |
İranlılarda Hürmüz’ün sembolüne benzemektedir.
10.Soru
Cemşid’i öldürerek saltanat tahtına oturan efsanevî İran hükümdarı hangisidir?
Simurg
|
Bijen
|
Cemşid
|
Efrasiyab
|
Dahhak
|
11.Soru
Cemşid’i öldürerek saltanat tahtına oturan efsanevî İran hükümdârı kimdir?
Bijen |
Cemşîd |
Dahhâk |
Dârâ |
Efrâsiyâb |
Cemşid’i öldürerek saltanat tahtına oturan efsanevî iran hükümdârı. şehname’ye göre Dahhak’a bir gün şeytan yaklaşır ve omuzlarını öper, bunun üzerine Dahhak’ın omuzlarında iki yılan çıkar, ne yapsalar bu yılanları öldüremezler. . Klâsik edebiyatımızda Dahhâk, büyük bir hükümdar olması, zalimliği, Feridun tarafından yok edilmesi ve özellikle de omuzlarındaki iki yılan sebebiyle zikredilmiş ve onun kıssasına atıfta bulunulan değişik beyitler ortaya konulmuştur.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk mitolojisinde Saha Türklerine göre gökyüzünde çeşitli hastalıkları insanlara musallat eden kötü ruh ve musallat ettiği hastalıktır?
Dohsun Duyar-Delilik
|
Hagdan Buuray Toyon-Ayak ve göz hastalıkları
|
Çaaday Bolloh-Bel bükülmesi ve kamburluk
|
Kere Ubahalaah Hatun-Deri hastalıkları
|
İlbis Kuha-Baş, mide, karın ve eklem hastalıkları
|
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İran mitolojisinde en eski dönemlerden beri dört temel unsur olarak bilinen su, rüzgâr, toprak ve ateş grubundan biri olan ateşin kaynağı hakkında ortaya atılan efsane/mitoslardan değildir.
Ateş, bir kahraman tarafından yeryüzüne getirilmiştir. |
Ateşin kaynağı taşlardır. |
Ateşi insanlara veren tanrılardır. |
Ateşi insanlar tanrılardan çalmışlardır. |
Ateş; tanrı, tanrıça yahut da tanrının gücünün simgesidir. |
Birbirinden oldukça farklı bu efsanelere göre ateş, bir kahraman tarafından yeryüzüne getirilmiştir. Ateşi insanlara veren tanrılardır. Yahut insanlar onu tanrılardan çalmışlardır. Ateş; tanrı, tanrıça yahut da tanrının gücünün simgesidir. Bütün bu efsanelerde ortak nokta, ateşte insanüstü bir mahiyet ve özellik görülmesidir.
14.Soru
Necâtî Bey, Divan 194 eserinde hangi peygamberin hikayesinden esinlenmiştir?
Hz. Süleyman |
Hz. Davud |
Hz. Musa |
HZ. İsa |
Hz. Adem |
İki zülfün iki ejder gibi göründüğü içün
Orta yirinde lebün mühr-i Süleyman görinür
(Necâtî Bey, Divan 194)
[Senin örgülü iki saçın birer yılan göründüğü için bu ikisinin ortasında bulunan dudağın Hz. Süleyman’ın mührü gibi görünmektedir.] Efsaneye göre Hz. Süleyman tılsımlı mühre sahip olduğu için bütün hayvanlar ve kuşlar ona itaat etmiştir. Bu beyitte de sevgilinin dudağı yuvarlak şekli dolayısıyla Hz. Süleyman’ın mührüne benzetilmiştir Bu mühürde /yüzükte güçlü bir sihir vardır. Buna ilave olarak Hz. Süleyman’ın yüzüğünü veya mührünü bir ejderhanın beklemekte olduğu bilinir.
15.Soru
Menşei Mezopotamya’daki daha eski devrelere uzanmakla birlikte, bilhassa Asur devrinden beri fırtına ve gök gürültüsü, yağmur, aynı zamanda bitki ve bereketlilik tanrısıyla özdeşleşen güneş tanrısının, dolayısıyla tanrının yeryüzündeki temsilcisi olan hükümdarın da sembolü olan kuş aşağıdakilerden hangisidir?
Simurg |
Kartal |
Hüma |
Hüdhüd |
Anka |
Menşei Mezopotamya’daki daha eski devrelere uzanmakla birlikte, bilhassa Asur devrinden beri fırtına ve gök gürültüsü, yağmur, aynı zamanda bitki ve bereketlilik tanrısıyla özdeşleşen güneş tanrısının, dolayısıyla tanrının yeryüzündeki temsilcisi olan hükümdarın da sembolü olan kuş Hüma kuşudur.
16.Soru
Emevî hükümdarlarından Abdülmelik tarafından H. 70 (691)’de inşa edilen cami aşağıdakilerden hangisidir?
Kubbetü’s-Sahra |
Mescidü’l-Aksa |
Tak-ı Kisri |
Yebruhussanem |
Zatü’l-İmad |
Kubbetü’s-Sahra Emevî hükümdarlarından Abdülmelik tarafından H. 70 (691)’de inşa edilmiştir.
17.Soru
Klasik Türk edebiyatındaki mitolojik motiflerden biri olan Leyli için aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
Leylâ ile Mecnûn Mesnevisi’nin kadın kahramanıdır. |
Benî Âmir kabilesinden olup Kays (Mecnun)’ın akrabalarından biridir. |
Leylî; İştar, Astarte, Afrodit, Venüs, Beltis, Mylitta Atargatis (Yunanca: Derketo), Artemis gibi çeşitli adlarla anılan aşk ve savaş tanrıçasının yüzyılları aşarak klâsik Yakındoğu edebiyatına ulaşmış temsilcilerinden en önemlisidir. |
Kendi adıyla müsemma olmak üzere leyl “gece” kelimesinin bir türevidir. |
Divan edebiyatında sevgilinin saçıdır. |
Divan edebiyatında Leyli değil Zülf adıyla yılan sevgilinin saçıdır.
18.Soru
Gayesi altın ve gümüş elde etmek olan ve bu iki madeni bulmak için aşağıdakilerden hangisi kullanılır?
İlm-i Sihir |
İlm-i Tılsım |
İlm-i Kimya |
İlm-i Fal |
İlm-i Tıb |
Gayesi altın ve gümüş elde etmek olan ilm-i kimya, bu iki madeni elde etmeğe elverişli maddeleri ve madenleri bulmak için, madenlerin ve diğer maddelerin mizaç ve terkiplerini araştırır.
19.Soru
Meşhur Arap şairi ve reislerinden olan Hatem-i Tay, Divan şiirinde hangi özelliğiyle yer alır?
Cimrilik |
Ölümsüzlük |
Unutkanlık |
Cömertlik |
Ketumluk |
Bütün klâsik İslâm ve Divan edebiyatı şairleri, Arapların Tay boyundan ve meşhur Arap şairi ve reislerinden olan Hatem-i Tay’in cömertliğini bir darb-ı mesel hükmünde kullanırlar ve onun cömertliğini memduhlarının cömertliği ile mukayese ederler.
20.Soru
Divan şiiri ile ilgili olarak aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Divan şiirinin yapısını anlamak için onun tarih boyunca gelişen kültürlerden aldığı zenginlikleri bilmek gerekir. |
Divan şiirinin temelleri sadece İslam medeniyeti dairesi içinde gelişen kültüre dayanmaktadır. |
Divan şiirinin temelleri Yakındoğu İslami klasik edebiyatının şiir anlayışından etkilenmiştir. |
Divan edebiyatının temelleri Hristiyanlık öncesindeki Yakındoğu kültürüne uzanmaktadır. |
Aydınlar, yazarlar, şairler arasında genel geçer kabuller olarak varlıklarını sürdüren eski kültür öğelerinin en güzel örneklerine divan edebiyatında ortak kabuller odalar adlandırılabilecek gelenekli söylemlerde rastlanır. |
Geçiş ailesi; dış görünüşü ile çekirdek aile Divan şiirinin yapısını anlamak için onun tarih boyunca gelişen kültürlerden aldığı zenginlikleri bilmek gerekir. Zira Divan şiirinin temelleri ne sadece İslâm medeniyeti dairesi içinde gelişen kültüre ne de Yakındoğu İslâmî klâsik edebiyatının şiir anlayışına dayanmaktadır. Bu temel, İslâmiyet hatta Hristiyanlık öncesindeki Yakındoğu kültürüne uzanmaktadır. Tarih boyunca Yakındoğu’da pek çok devlet kurulmuş, değişik dinler, inançlar gelişmiş ve bu bölgede yaşayan halk bu gelişmeleri eski şekilleriyle birlikte İslâm kültürünün içinde yaşatmış; çoğu kez de eski tasavvurları ve imajları bu kültürün içinde yeniden yorumlamış, onları kendine göre yeniden şekillendirmiş, kültürüne çok renkli ve çok yönlü bir görünüm kazandırmıştır. Aydınlar, yazarlar, şairler arasında genel geçer kabuller olarak varlıklarını sürdüren eski kültür öğelerinin en güzel örneklerine, divan edebiyatında ortak kabuller olarak adlandırılabilecek gelenekli söyleyişlerde rastlanır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ