Tasavvufî gelenek; Hoca Ahmed Yesevî’den önce Türkistan’da yayılma zemini bulmuş ve devam etmiştir.

Dinî Tasavvufî Türk Edebiyatı’nın temel ideolojisi; inanmak, birlik ve beraberlik, millî mefkûreyi merkezden muhite götürmek ve genişletmek, paylaşmak, paylaştırmak, hoşgörülü, müşfik ve adaletli olmaktır.

Dinî Tasavvufî Türk Edebiyatı’nın Orta Asya’da ilk kurucusu ve ilk örneklerini veren mutasavvıf-şair olarak kabul ettiğimiz Ahmed Yesevî olmuştur.

Mevlâna Celâleddin Rûmî ve oğlu Sultan Veled’in paralelinde Anadolu’da ilk güçlü mutasavvıf şairler, XIV. yüzyıl ortalarında ortaya çıktılar.

Bu dönemde bu fikirlerin aksine, tasavvuf ve tarikatları Anadolu’nun Türkleştirilmesi İslâmlaştırılması gibi kutlu bir vazifeye yönlendiren mutasavvıf-dervişler de zuhur etmiştir.