Türk Halk Şiiri Deneme Sınavı Sorusu #602451

Tekerlemelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?


Tekerlemelerde belli bir konu yoktur.

Tekerlemelerde ses oyunları hakimdir.

Tekerlemelerdeki düşünce nazım unsurlarıyla aktarılır.

Tekerlemelerde güldürmeye dayalı söz kalıpları yer almaz.

Tekerlemelerin hepsi monolog değildir.


Yanıt Açıklaması:

Tekerlemelerin kendilerine özgü anlatım ve muhteva özellikleri vardır. Bunları şu şekilde ifade edebiliriz: 1. Tekerlemelerde belli bir konu yoktur. Mani, türkü, ağıt, ninni gibi türlerde olduğu gibi bir konudan tekerleme türü için bahsedilemez. Bu yüzden tekerlemeler, bağlı bulundukları türle ilişkileri itibariyle anlamlarından çok fonksiyonlarıyla ön plana çıkarlar. 2. Tekerlemeler, hem mısra başı hem de mısra sonu kafiyeleri, aliterasyon ve secilerle elde edilen ses oyunları ve çağrışımlarla birbirine bağlanmış, belli bir nazım düzenine sokulmuş, tutarsız hayallerle düşüncelerin sıralanmasından meydana gelmiştir. 3. Tekerlemelerde bazı düşünceler ve hayaller, abartma, şaşırtma ve güldürmeye dayalı bazı söz kalıpları içinde art arda sıralanır. 4. Tekerlemelerdeki düşünce nazım unsurlarıyla aktarılır. Muhteva diğer halk edebiyatı türlerine nazaran daha tutarsızdır. Bu yüzden tekerlemelerde şeklin ve fonksiyonun muhtevanın önüne geçtiğini söyleyebiliriz. 5. Tekerlemelerin bir kısmı karşılıklı soru-cevap ve zincirleme diyalog şeklinde söylenmiştir. Bu tekerlemelere özellikle Azerbaycan, Karay, Kazak ve Kara- çay Türklerinin halk edebiyatında rastlanır. Azerbaycan’daki şu tekerleme konumuzla doğrudan ilgilidir: “Bir garı getdi buz üste / Tappadan deydi diz üste / - A buz sen ne güclüsen? / - Güçlü olsam meni gün eritmez. / - A gün sen ne gücküsen? - Güçlü olsam üzümü bulud tutmaz. / - A Bulud sen ne güclüsen? / Güclü olsam menden yağış keçmez...” (Duymaz 2002: 21).

Yorumlar
  • 0 Yorum