Türk Halk Şiiri Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çocuk oyunları tekerlemelerinden biri değildir?
Ebe seçimi ve ebe çıkarma tekerlemeleri |
Oyuncak yapımı sırasında söylenen tekerlemeler |
Yergi, övgü, kızdırma ve alay tekerlemeleri |
Masal tekerlemeler |
Oyun daveti veya dağılma sırasında söylenen tekerlemeler |
Çocuk oyunları tekerlemeleri 1. Ebe seçimi ve ebe çıkarma tekerlemeleri (sayışmacalar) 2. Oyuna eşlik eden tekerlemeler 3. Yanıltmacalar ve şaşırtmacalar 4. Yergi, övgü, kızdırma ve alay tekerlemeleri 5. Oyun daveti veya dağılma sırasında söylenen tekerlemeler 6. Oyuncak yapımı sırasında söylenen tekerlemeler.
2.Soru
Aşağıdaki tanımlardan hangisi Müna^caat'ın tanımıdır?
Türk edebiyatında Hz. Muhammet’i övmek için yazılan eserler. |
Türk edebiyatında Allah’a yalvarıp yakarmak için yazılan eserler. |
Dini, ahlaki ve ilahi fikirleri içeren şiirler |
Eski Türk şiirinde şiir ve nazım şekli anlamında kullanılan bir terim. |
Kahramanlık konulu halk edebiyatı türleri için ve a^şık edebiyatındaki bazı şiirler için kullanılan ad. |
Müna^caat: Türk edebiyatında Allah’a yalvarıp yakarmak için yazılan eserlere verilen addır.
3.Soru
I. Tören
II. Kam
III. Şaman
IV. Ozan
V. Bahşı
Yukarıda verilen hangi kelime/ kelimeler “olağanüstü bazı güçleri olan ve hastaları iyileştirebilen kimse” anlamına gelir?
I, II |
I, III, V |
II, III, IV |
I, III, IV, V |
II, III, IV, V |
Tören: Bir toplulukta, üyelerin belli bir olayı, kişiyi veya değeri ayırt edip sembolleştirmesi, bunların anlam ve öneminin güçlendirilmesi amaçlarıyla düzenlenen hareket dizisi, merasim. Şaman: Şamanlıkta hastaları sağaltma, büyü yapma ve ruhlar âlemiyle irtibata geçebilme gibi olağanüstü yetenekleri olan kişi. Kam: Eski Türklerde şaman karşılığı olarak kullanılan bir kelime. Ozan: Eski Oğuzlarda kopuzla destan anlatan ve aynı zamanda bazı şamanlık özellikleri bulunan bir tip. Bahşı: Olağanüstü güçlere sahip şiir söyleyen ve tedavi yapabilen hekim.
4.Soru
Dini^ Tasavvufi^ Türk Edebiyatı'nın Orta Asya’da ilk kurucusu ve ilk örneklerini veren mutasavvıf-şair olarak kabul ettiğimiz ilk şair kimdir?
Dini^ Tasavvufi^ Türk Edebiyatı'nın Orta Asya’da ilk kurucusu ve ilk örneklerini veren mutasavvıf-şair olarak kabul ettiğimiz ilk şair kimdir?
Sultan Veled |
Mevlana Celaleddin Rumi |
Ahmed Yesevi |
Yunus Emre |
Said Emre |
Dini^ Tasavvufi^ Türk Edebiyatı'nın Orta Asya’da ilk kurucusu ve ilk örneklerini veren mutasavvıf-şair olarak kabul ettiğimiz ilk şair Ahmed Yesevi'dir.
5.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Yunus Emre'ye aittir?
Budalaname |
Velayetname |
Risaletü'n-Nushiyye |
Gevhername |
Vesiletü'n-Necat |
Risâletü’n-Nushiyye, Yunus Emre'nin H. 707/M. 1307-8 yılında, mesnevi tarzında yazmış olduğu bir nasihatnamedir
6.Soru
Türk edebiyatında ilk ninni örneklerine hangi kaynakta rastlanmıştır?
Atabetü'l Hakayık |
Kutadgu bilig |
Divan-ı Hikmet |
Muhammediye |
Divanu Lugati't-Türk |
Ninniyle ilgili ilk bilgileri Divanü Lügati’t-Türk’te bulmaktayız. Divan’da ninni için “balu balu” ifadesi geçer ve bu ifadeyle ilgili olarak Kâşgarlı, “kadınlar beşikte çocuğu uyutmak için söylerler.” der.
7.Soru
İslamiyet öncesi Türk şiirinde ölüm konulu şiirlere ne ad verilir?
Sagu |
Yuğ |
Destan |
Şeylan |
Ağıt |
İslâmiyet öncesi Türk Şiirinde ölüm konulu şiirlere Sagu denir.
8.Soru
Tekerlemelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Tekerlemelerde belli bir konu yoktur. |
Tekerlemelerde ses oyunları hakimdir. |
Tekerlemelerdeki düşünce nazım unsurlarıyla aktarılır. |
Tekerlemelerde güldürmeye dayalı söz kalıpları yer almaz. |
Tekerlemelerin hepsi monolog değildir. |
Tekerlemelerin kendilerine özgü anlatım ve muhteva özellikleri vardır. Bunları şu şekilde ifade edebiliriz: 1. Tekerlemelerde belli bir konu yoktur. Mani, türkü, ağıt, ninni gibi türlerde olduğu gibi bir konudan tekerleme türü için bahsedilemez. Bu yüzden tekerlemeler, bağlı bulundukları türle ilişkileri itibariyle anlamlarından çok fonksiyonlarıyla ön plana çıkarlar. 2. Tekerlemeler, hem mısra başı hem de mısra sonu kafiyeleri, aliterasyon ve secilerle elde edilen ses oyunları ve çağrışımlarla birbirine bağlanmış, belli bir nazım düzenine sokulmuş, tutarsız hayallerle düşüncelerin sıralanmasından meydana gelmiştir. 3. Tekerlemelerde bazı düşünceler ve hayaller, abartma, şaşırtma ve güldürmeye dayalı bazı söz kalıpları içinde art arda sıralanır. 4. Tekerlemelerdeki düşünce nazım unsurlarıyla aktarılır. Muhteva diğer halk edebiyatı türlerine nazaran daha tutarsızdır. Bu yüzden tekerlemelerde şeklin ve fonksiyonun muhtevanın önüne geçtiğini söyleyebiliriz. 5. Tekerlemelerin bir kısmı karşılıklı soru-cevap ve zincirleme diyalog şeklinde söylenmiştir. Bu tekerlemelere özellikle Azerbaycan, Karay, Kazak ve Kara- çay Türklerinin halk edebiyatında rastlanır. Azerbaycan’daki şu tekerleme konumuzla doğrudan ilgilidir: “Bir garı getdi buz üste / Tappadan deydi diz üste / - A buz sen ne güclüsen? / - Güçlü olsam meni gün eritmez. / - A gün sen ne gücküsen? - Güçlü olsam üzümü bulud tutmaz. / - A Bulud sen ne güclüsen? / Güclü olsam menden yağış keçmez...” (Duymaz 2002: 21).
9.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Ahmet Yesevi ’ye aittir?
Makalat |
Vagz-ı Azad |
Bakırgan Kitabı |
Divan-ı Hikmet |
Ahir Zaman Kitabı |
Makalat Hacı Bektaş Veli’ye, Vagz-ı Azad Devlet Mehmed Azadi’ye, Bakırgan Kitabı ve Ahir Zaman Kitabı Süleyman Hakim Ata’ya, Divan-ı Hikmet ise Ahmet Yesevi’ ye aittir.
10.Soru
Mısra sonlarındakine ek olarak mısra ortalarında da kafiyeli olan koşma türü aşağıdakilerden hangisidir?
Yedekli Koşma |
Ayaklı Koşma |
Zincirleme Koşma |
Musammat Koşma |
Zincirbent Koşma |
Musammat Koşma: Mısra sonlarındakine ek olarak mısra ortalarında da kafiyeli olan koşmalara denir. Musammat koşmalarda her mısranın birinci ve ikinci kı- sımları birbiriyle kafiyelidir. Bu yönüyle musammat koşmaların her dörtlüğü, kendi içinde iki dörtlük haline gelebilir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslâmiyet öncesi halk şiirini temsil eden tiplerden biri değildir?
Kam |
Baksı |
Ozan |
Aşık |
Oyun |
Aşık İslamiyet sonrası halk şiirini temsil eder.
12.Soru
Oğuz Türklerinin kurban törenlerine aşağıdaki isimlerden hangisi verilmiştir?
Şeylan |
Kopuz |
Sıgır |
Yuğ |
Sagu |
Oğuz Türklerinde kurban törenleri şeylan olarak bilinirdi. Diğer seçeneklerde yer alan kopuz bir çalgı; sığır av töreni; yuğ cenaze töreni ve sagu ise ağıt içerikli şiirleri ifade etmektedir.
13.Soru
Ölenleri övmek, geride kalanların acılarını ve üzüntülerini dile getirmek için ezgili şiir söylemeye ne ad verilir.?
Yuğ |
Sagu |
Ağıt yakma |
Garip |
Mersiye |
Ölenleri övmek, geride kalanların acılarını ve üzüntülerini dile getirmek için ezgili şiir söylemeye ağıt yakma denir.
14.Soru
Mevlâna Celâleddin Rûmî ve oğlu Sultan Veled’in tasavvufî eserlerinin paralelinde Anadolu’da ilk güçlü mutasavvıf şairler, XIII. yüzyıl ortalarında ortaya çıkmışlardır. Aşağıdakilerden hangisi bu dönem çıkan mutasavvıf şairlerden biri değildir.
Ümmi Sinan |
Yunus Emre |
Aşık Paşa |
Şeyyad Hamza |
Kaygusuz Abdal |
Ümmi Sinan 16. yüzyılda yaşamış mutasavvıf şairdir.
15.Soru
Oğuz türklerinde kurban törenlerine ne ad verilirdi?
Sögük |
Şeylan |
Kopuz |
Sıgır |
Yuğ |
Sögük: Eski Oğuzlarda şölenlerde kesilen kurbanın parçasına verilen ad.
Şeylan: Eski Oğuzların kurban kesmek ve eğlenmek amaçlı düzenledikleri bir tören.
Kopuz: Oğuz Türklerinde ozanların kullandıkları müzik aleti.
Sıgır: Eski Oğuzların av törenleri.
Yuğ: Eski Oğuzların ölüm ve yas törenlerine verilen ad.
16.Soru
Anonim halk şiirinde hem bir nazım şekli hem de nazım türü olarak bilinen, 7’li hece ölçüsü ve aaxa uyak düzeniyle söylenen dörtlükler aşağıdaki türlerden hangisidir?
Mani |
Türkü |
Ağıt |
Ninni |
Tekerleme |
Verilen bilgiler maniyi tanımlamaktadır. Türkü, Ağıt, Ninni ve Tekerleme sadece birer nazım türünü tanımlamaktadır.
17.Soru
Türkünün yapısal özellikleri düşünüldüğünde Yemen türküsündeki"Ah o Yemen'dir gülü çemendir giden gelmiyor acep nedendir" şeklinde sürekli tekrarlanan kısma ne ad verilmektedir?
Kavuştak |
Bent |
Bozlak |
Divan |
Garip |
Türkülere yapısal olarak bakıldığında karşımıza iki yapı çıkar. Türküler, “bent /ana metin” ve “kavuştak / bağlantı” kısımlarından oluşur. Bent bölümleri, kavuştağın dışında kalarak tekrarlanmayan asıl bölümlerdir. Bir mısradan veya daha fazla sayıdaki mısradan oluşabilen kavuştak kısımları ise tekrarlanır. Kavuştaklar, türkülerin önemli yapısal özellikleri arasında yer alır. Bentlerdeki ve kavuştaklardaki dizelerin değişiklik göstermesi, türkülerin yapısal olarak birbirlerinden ayrılmalarına neden olur.
18.Soru
Bir nesne veya bir kimsenin gördüğü iş, iş görme yetisi, görev, fonksiyonuna ne ad verilir?
Ezgi
|
İşlev
|
Nazım Türü
|
Konu
|
Hacim
|
19.Soru
Bilmecelerin hacim aralığı nedir?
5-23 |
7-12 |
2-25 |
6-13 |
8-24 |
İki mısra ile yirmi beş mısra arasında değişen bir hacimde söylenebilen bilmecelerde hecenin üç ve on birli şekilleri kullanılmıştır. Bilmecelerin beş, altı, yedi, sekiz, on iki, on üç, on yedi, yirmi beş mısralık şekillerine de rastlanır.
20.Soru
Dinî Tasavvufî Türk Edebiyatı’nın Orta Asya’da ilk kurucusu ve ilk örneklerini veren mutasavvıf-şair kimdir?
Yunus Emre |
Kaygusuz Abdal |
Ahmet Yesevi |
Mevlana Celaleddin Rumi |
Sultan Veled |
Dinî Tasavvufî Türk Edebiyatı’nın Orta Asya’da ilk kurucusu olan ve ilk örneklerini veren mutasavvıf-şair olarak kabul edilen Ahmed Yesevî’nin ortaya koyduğu tasavvufî normlar, onun halife ve dervişleri vasıtasıyla Anadolu ve Balkanlara da getirilmiş ve bu geleneğin Anadolu’da ortaya çıkması ve yayılmasında Ahmed Yesevi temel olmuştur. Anadolu’ya gelen; Yesevi ve Hayderi dervişleri, Yesevi etkisini Mevlâna Celaleddini Rumî, Hacı Bektaş Veli, Sultan Veled, Ahmet Fakih, Şeyyad Hamza, Yunus Emre, Abdal Mûsâ, Kaygusuz Abdal gibi şairlere de taşımışlardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ